ماهنامه صبا
«خانه ما» نگاهی تازه به روش‌های متفاوت مصرف در بین خانواده‌های ایرانی دارد و در قالب مستند مسابقه ساخته شده است.
مستند مسابقه «خانه ما» از تولیدات دنباله‌دار تلویزیون است که هر بار رقابتی میان چند خانواده برگزار می‌کند تا با مبلغی محدود برای مدتی زندگی کنند. در نهایت خانواده‌ای که بتواند این میزان پول اندک را مدیریت کند، برنده و صاحب جایزه می‌شود. «خانه ما» محصول سازمان اوج است که حالا به فصل دوازدهم رسیده است و شبکه سه آن را جمعه‌ها پخش می‌کند. درباره این مسابقه با حامد وقاری یکی از کارگردان‌های این مسابقه گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
به عنوان سوال اول مهمترین اهدافی که در تولید و ساخت این مسابقه دنبال می‌شود، چیست؟
هدف ایجاد یک چالش برای مدیریت مصرف در بین خانواده‌هاست و منظور برنامه این نیست که می‌شود با یک مقدار پول معین و معدود زندگی کرد؛ بلکه منظور این است که چطور می‌شود با این مقدار پول در یک ماه زندگی کرد؛ حرف برنامه این است که شما چطور می‌توانید با مبلغ محدود چالش‌های پیش رویتان را حل کنید.
چالش خاصی در کارگردانی داشتید؟
به عنوان کارگردان چالش خاصی نداشتم چون چارچوب کار یعنی فرم و ساختار آن از قبل مشخص بود و برنامه و نقشه راه داشت و می‌دانستیم باید چه کنیم.
دلیل انتخاب بوشهر برای مسابقه «خانه ما» چه بود؟
بوشهر دومین شهر دریا دار در کل این ۱۲ فصل است و پیشتر شهر رشت را به عنوان شهری دریا محور و محبوب‌ترین فصل ساخته بودیم که مورد توجه قرار گرفت. علت جذابیت آن فصل برای مخاطب یکی شخصیت‌های حاضر در برنامه و اعضای خانواده‌ها بودند و دیگری اتمسفر خاصی که شهر رشت دارد. اساسا مردم شهرهای ساحلی حال و هوای دیگری دارند و قطعا بوشهر هم از این قاعده مستثنی نیست. به همین دلیل زمانی که به سمت بوشهر رفتیم انتظار داشتیم که مورد اقبال مردم باشد چون این شهر جاذبه تصویری و حال و هوای خاصی دارد. در مرحله تولید مردم بوشهر بسیار مهمان نوازی کردند و به واسطه همراهی آنان چالش‌ها هموار شد.
به نظر خودتان مهمترین ویژگی «خانه ما» چیست؟
چیزی که مردم بیش از همه در مورد این برنامه دوست داشته‌اند به بحث کسب و کار و خلاقیت‌هایی که خانواده‌ها در این حوزه از خود نشان می‌دهند بازمی‌گردد؛ عامل دیگر هم مساله سفرهاست چون به واسطه این سفرها آداب رسوم، آثار تاریخی و باستانی شهرها معرفی می‌شود.
چرا در فصل جدید میزان بودجه خانواده‌ها افزایش نیافته است؟
در فصل دوازدهم و در شهر بوشهر می‌توانستیم بودجه را بیشتر کنیم اما نسبت به قم که فصل قبلی بود، هیچ افزایشی را در مبلغ کارت شرکت کنندگان نداشتیم چراکه هدف چالشی بود که این مسابقه دنبال می‌کرد و نه زیستن با رقمی ناچیز. تکاوران ارتش وقتی می‌خواهند برای این مسیر آمده شوند در دوره‌ای که می‌گذرانند چیزی حدود دو هفته را در یک مکان بی آب و علف با یک مرغ و قمقمه آب می‌گذارند و این صرفا مواجهه با یک چالش برای کارشان است و نه چیزی بیشتر و قرار نیست آن تکاور تا آخر عمر در این شرایط زندگی کند؛ بر این اساس معنی این برنامه هم این نیست که همیشه می‌توان با ۳ میلیون تومان زندگی کرد. در فصل دوازدهم و در شهر بوشهر اتفاقی خواهد افتاد که نشان می‌دهد می‌شود با این رقم زندگی کرد یا نه و چطور می‌توان این پروسه را مدیریت کرد.
پس انتقادات نسبت به این را که «خانه ما» زندگی مبتنی بر فقر را ترویج می‌دهد قبول ندارید؟
حرف اصلی مستند مسابقه «خانه ما» این است که چطور می‌توانید از پس چالشی بربیایید که در آن با یک پول محدود هم مسافرت بروید، هم خورد و خوراک داشته باشید، هم مهمانی بدهید و هم این که پولتان تمام نشود؛ قطعا کار سختی است و همین سختی آن را تبدیل به یک مسابقه کرده است. گارد اصلی این برنامه از فصل های اول این بوده است که برخی عقیده دارند این برنامه می‌خواهد بگوید می‌توانید با این مقدار پول محدود زندگی کنید و همیشه برنامه از این جهت مورد هجمه واقع شده است که می‌خواهد کم خرج زندگی کردن را فرهنگسازی کند، درصورتی که برنامه خانه ما اصل دنبال این موضوع نبوده است.
ویژگی های فصل ۱۲
رئالیتی شو «خانه ما» یک اتفاق تازه در ساخت مسابقات تلویزیونی است که خیلی زود جای خود را باز کرد. فصل دوازدهم مستند مسابقه «خانه ما» ، به تهیه‌کنندگی احمد شفیعی و کارگردانی امین کفاش‌زاده و حامد وقاری، در
شهر بوشهر تولید شده است. دو قسمت ابتدایی مسابقه دارای اتفاقات جذاب و پیش بینی نشده‌ای بود که بخشی از این جذابیت به خونگرمی و مهمان نوازی مردم بوشهر برمی گردد. سری جدید نیز از منظر معرفی جاذبه های فرهنگی و طبیعی و نیز آداب و رسوم مردم بوشهر موفق عمل کرده است. در مجموع باید گفت مستند – مسابقه «خانه ما» بدون شرکت‌کنندگان سلبریتی، دکور آنچنانی و اسپانسرهای میلیاردی ساخته شده است. این مسابقه با نمایش واقعی زندگی مردم شهرهای مختلف و بهره‌مندی از لحظات سرخوشانه زندگی آنها، اثری جذاب و پرمخاطب لقب گرفته است.
نگاه تازه به الگوی مصرف
احمد شفیعی، تهیه کننده خانه ما
«خانه ما» نگاهی تازه به روش‌های متفاوت مصرف در بین خانواده‌های ایرانی دارد و در قالب مستند مسابقه (رئالیتی شو) به این مسئله مهم می‌پردازد. در سال‌ها و دهه‌های آینده بینندگان این مسابقه می‌توانند تاریخچه‌ای از سبک زندگی، شیوه معاش و آداب و رسوم مناطق مختلف کشور را با مشاهده فصل‌های مختلف «خانه ما» ببینند. حتی می‌توان سال‌های مختلف را از حیث شیوه زندگی یا قیمت کالاها با هم مقایسه کرد. ضمن اینکه مشارکت مردم شهرهای مختلف نیز به این برنامه تنوع قابل‌توجهی داده است. تدابیری اندیشیده‌ایم که در فصل‌های بعدی تغییراتی را در فرم و محتوای خانه ما داشته باشیم که هم متنوع‌تر شود و هم مطابق مسائل روز و سواد رسانه‌ای مردم باشد.
ویژگی‌های خاص تدوین رئالیتی‌شو
مجید شتی، مدیر تدوین فصل دوازدهم «خانه ما»
پس از شروع کار و زمانی که به عنوان مدیر تدوین در این پروژه حضور پیدا کردم از طریق اطرافیانم متوجه شدم که این برنامه را خیلی‌ها دنبال می‌کنند و آن را دوست دارند. برایم این موضوع بسیار جالب بود و انگیزه‌ام را برای شروع و ادامه کار بیشتر کرد. جذابیت هر فصل «خانه ما» بستگی به خانواده‌ها و راحتی‌شان با دوربین دارد. با این حال تاکنون موفق بوده و برای همین به نظر خودم این رئالیتی شو مسابقه جذابی است.
درباره تفاوت تدوین مسابقه هم باید بگویم تاکنون عمده تجربه کاری من معطوف به کارهای داستانی سریال و سینما می‌شود. اما در کارهای مستند دیگر مانند «فرمانده»، «ضد گلوله» و… نیز حضور داشتم و می‌توانم بگویم تدوین کار مستند مسابقه با دیگر کارهای داستانی بسیار متفاوت است. چون نمی‌توان دخل و تصرف آنچنانی نسبت به آنچه در مقابل دوربین رخ می‌دهد داشت. از ابتدا کلیاتی به خانواده‌ها گفته می‌شود و آنها آزاد هستند تا در مقابل دوربین قرار بگیرند و در نهایت توسط عوامل همراهی می‌شوند. همین موضوع باعث می‌شود تا حجم راش بسیار زیادی تولید شود. در این باره باید بگویم هر قسمت راش روزانه‌ای که به دست عوامل تدوین می‌رسد بسته به سکانس‌ها که به چه میزان جزئیات نیاز داشته و با یک دوربین یا حداکثر ۶-۷ دوربین ضبط شده باشد بعضا به ۲۵ ساعت هم رسیده است. این ۲۵ ساعت تصویر سینک شده است. اگر دوربین‌ها در امتداد هم گذاشته نشوند به ۷۰ ساعت هم می‌رسد. مدت زمان طولانی که قرار است از این میزان راش‌ها به دست آید ۴۵ دقیقه خروجی است که واقعا کار بسیار سختی است. بازبینی و انتخاب سکانس‌ها از نظر جذاب بودن و همچنین دقت نظر برای حفظ پیشبرد قصه کار را بسیار دشوار می‌کند و از این رو می‌توانم بگویم تدوین مستند مسابقه تفاوت عمده‌ای با کارهای دیگر دارد.
تعامل با کارگردان‌ها
به دلیل آنکه من به عنوان مدیر تدوین برای اولین بار است که در پروژه «خانه ما» حضور دارم برای همین ابتدا چهار قسمت نخست را که تدوین کردم ، نظر کارگردان ها را برای ادامه روند کار جویا شوم. بعد از آن چون خط روایتی مسابقه مشخص است که از چه نقطه شروع و از چه نقطه به اتمام می رسد آن را بر اساس مسیر تعیین شده توسط تیم تدوین پیش بردیم. برای همین دیگر اینکه روند چگونه پیش برود بر عهده تدوینگرها قرار گرفت تا در نهایت کارگردان‌ها نتیجه کار را ببینند و نظرات خود را اعمال کنند.
قسمت‌های بامزه و جذاب را جدا می‌کنیمانگیزه‌ام را برای شروع و ادامه کار بیشتر کرد. جذابیت هر فصل «خانه ما» بستگی به خانواده‌ها و راحتی‌شان با دوربین دارد. با این حال تاکنون موفق بوده و برای همین به نظر خودم این رئالیتی شو مسابقه جذابی است.
درباره تفاوت تدوین مسابقه هم باید بگویم تاکنون عمده تجربه کاری من معطوف به کارهای داستانی سریال و سینما می‌شود. اما در کارهای مستند دیگر مانند «فرمانده»، «ضد گلوله» و… نیز حضور داشتم و می‌توانم بگویم تدوین کار مستند مسابقه با دیگر کارهای داستانی بسیار متفاوت است. چون نمی‌توان دخل و تصرف آنچنانی نسبت به آنچه در مقابل دوربین رخ می‌دهد داشت. از ابتدا کلیاتی به خانواده‌ها گفته می‌شود و آنها آزاد هستند تا در مقابل دوربین قرار بگیرند و در نهایت توسط عوامل همراهی می‌شوند. همین موضوع باعث می‌شود تا حجم راش بسیار زیادی تولید شود. در این باره باید بگویم هر قسمت راش روزانه‌ای که به دست عوامل تدوین می‌رسد بسته به سکانس‌ها که به چه میزان جزئیات نیاز داشته و با یک دوربین یا حداکثر ۶-۷ دوربین ضبط شده باشد بعضا به ۲۵ ساعت هم رسیده است. این ۲۵ ساعت تصویر سینک شده است. اگر دوربین‌ها در امتداد هم گذاشته نشوند به ۷۰ ساعت هم می‌رسد. مدت زمان طولانی که قرار است از این میزان راش‌ها به دست آید ۴۵ دقیقه خروجی است که واقعا کار بسیار سختی است. بازبینی و انتخاب سکانس‌ها از نظر جذاب بودن و همچنین دقت نظر برای حفظ پیشبرد قصه کار را بسیار دشوار می‌کند و از این رو می‌توانم بگویم تدوین مستند مسابقه تفاوت عمده‌ای با کارهای دیگر دارد.
تعامل با کارگردان‌ها
به دلیل آنکه من به عنوان مدیر تدوین برای اولین بار است که در پروژه «خانه ما» حضور دارم برای همین ابتدا چهار قسمت نخست را که تدوین کردم ، نظر کارگردان ها را برای ادامه روند کار جویا شوم. بعد از آن چون خط روایتی مسابقه مشخص است که از چه نقطه شروع و از چه نقطه به اتمام می رسد آن را بر اساس مسیر تعیین شده توسط تیم تدوین پیش بردیم. برای همین دیگر اینکه روند چگونه پیش برود بر عهده تدوینگرها قرار گرفت تا در نهایت کارگردان‌ها نتیجه کار را ببینند و نظرات خود را اعمال کنند.
قسمت‌های بامزه و جذاب را جدا می‌کنیم
چون هدف اصلی این برنامه سرگرم کردن مخاطب است در میان حجم بالای راش که در اختیار ما قرار می گیرد قسمت‌های بامزه و جذاب را جدا می‌کنیم. با این وجود در کل لازم است بخش هایی انتخاب شود که از یک طرف خط روایت را پوشش دهد و از طرف دیگر اطلاعات کافی نیز به خوبی و با حفظ ریتم به مخاطب منتقل شود. از این رو خوبی حجم زیاد راش نیز باعث می شود تا خروجی کار چندان ایستا، ساکن و کند نباشد.
تلاش برای حفظ حرمت خانواده به طور کلی هر برنامه خانواده محور که جذابیت‌های دور هم جمع شدن خانواده را نشان می دهد خوب است. شخصا در زمان مدیریت تدوین در این برنامه سعی کردم رویکرد و سلیقه شخصی‌ام را که حفظ حرمت خانواده است در زمان تدوین اعمال کنم. چون برای من خانواده یک حرمت و قداست خاصی دارد که باعث می شود تا نکاتی که ممکن است بعد از پخش، مشکلی برای چهارچوب زندگی خانواده ها پیش بیاورد را حذف کنم و در تدوین نهایی نگنجانم تا اگر بعد از دیدن و شنیدن برنامه به یکی از اعضای خانواده بربخورد و بین‌شان اختلافی پیش بیاید این اتفاق رخ ندهد و ترجیح دادم به قیمت کم شدن بار جنجالی برنامه این مشکل در میان خانواده ها ایجاد نشود. سعی کردم تا با نشان دادن کنار هم بودن و لذت بردن کنار یک دیگر لحظات خوبی را رقم بزنم. در نتیجه امیدوارم این کار را همه ببینند و دوست داشته باشند تا چندماهی که تیم سازنده بر سر برنامه بودند و زحمت کشیدند با پخش خوبی که برای آن در نظر می گیرند خستگی این زحمات را از تن تمام عوامل برنامه خارج کند.
There are no comments yet