ماهنامه صبا
این روزها که بحث سرقت از بانک ملی در تهران سر زبان هاست، فرصتی شد تا با سه فیلم شاخص با موضوع «سرقت» در سینمای جهان آشنا می شویم.
در تعطیلات هفته گذشته در اواسط خرداد، شعبه ممتاز بانک ملی روبروی دانشگاه تهران، مورد سرقت قرار گرفت و بیش از ۱۶۰ صندوق امانت که برخی تعداد آن را تا ۲۵۰ تا نیز اعلام کرده اند، تخلیه شد. با توجه به گزارش ها، سارقان دستگاه ضبط تصاویر را نیز با خود برده‌اند؛ گرچه درنهایت بر اساس گزارش های پلیس گروه دزدان دستگیر شده اند. این دزدی ناخودآگاه دوستداران سینما را به یاد فیلم های سرقتی سینما می اندازد به این بهانه نگاهی کوتاه به تاریخچه فیلم های مربوط به سرقت و سه تا از مشهورترین فیلم های این زیرشاخه ژانر جنایی انداخته ایم.
فیلم های مربوط به «سرقت» که زیر شاخه ژانر جنایی به شمار می آیند سابقه طولانی در سینمای جهان دارند. این فیلم ها اغلب از سه بخشِ طرح ریزی نقشه برای سرقت، انجام عملیات و فرار از محل سرقت تشکیل می شوند.
شاید بتوان یکی از اولین فیلم های سینما یعنی «سرقت بزرگ قطار» (۱۹۰۳) اثر بی نظیر ادوین اس پورتر را در این زیرشاخه جا داد با این حال فیلم‌های سرقت با ساخته شدن فیلم «جنگل آسفالت» (۱۹۵۰) به جریان اصلی سینمای راه پیدا کردند. بعد از «جنگل آسفالت» جان هیوستن در هالیوود و کشورهای دیگر از جمله فرانسه، ایتالیا و انگلستان این زیرشاخه ژانر جنایی به فیلم های محبوب تماشاگران بدل شدند.
در اینجا با سه تا از مشهورترین این فیلم ها در آمریکا، فرانسه و ایتالیا که در بین سال‌های ۱۹۵۵ تا ۱۹۷۵ یعنی اوج دوران سبک فیلم های «سرقتی» ساخته شدند، به صورت مختصر آشنا می شویم.
یکی از اولین و غیرمتعارف ترین فیلم های سرقت سینما به اثر درخشان «معامله بزرگ در خیابان مدونا» (Big Deal on Madonna Street) ساخته ماریو مونیچلی برمی گردد.
این فیلم از این جهت غیرمتعارف است که برخلاف آثار قبل از خودش مانند «جنگل آسفالت» یا «ریفیفی» و همینطور بسیاری از فیلم های بعد از خود، قصه دزدهایی را روایت می کند که نه تنها آدم های باهوش و کم حرفی نیستند بلکه یک گروه بسیار دست و پا چلفتی و وراج هستند که تصمیم به سرقت می گیرند ولی با وجود برنامه ریزی بلندمدت‌شان نتیجه کار ناامید کننده و البته متفاوت از هر آنچه تاکنون در فیلم های سرقت دیده اید، است.
برای اینکه بهانه ای برای تماشای این فیلم داشته باشید همین بس که توتو کمدین افسانه ای ایتالیایی در اینجا یکی از بهترین نقش آفرینی های زندگی خود را ارائه کرده است و البته مارچلو ماسترویانی بازیگر نامدار ایتالیایی که بیشتر با فیلم های فلینی به یادآورده می شود، نیز یکی از ستارگان این کمدیِ سرقت است.
«یازده یار اوشن» (Ocean’s ۱۱) محصول ۱۹۶۰ آمریکا به کارگردانی لوییس مایلستون که یکی از مشهورترین فیلم های مربوط به سرقت در تاریخ سینماست.
از این فیلم بعدها نسخه مشهور دیگری به کارگردانی استیون سودربرگ با بازی جرج کلونی و برد پیت و مت دیمون و شماری ستاره دیگر نیز ساخته شد.
نسخه سال ۱۹۶۰ با بازی فرانک سیناتر، دین مارتین و سامی دیویس جونیور سه خواننده بازیگر سرشناس آمریکا توانست ۵ میلیون دلار در گیشه تصاحب کند. این فیلم داستان دنی اوشن و جیمی فاستر دو کهنه سرباز جنگ جهانی دوم است که ۹ تا از همرزم های سابق خود در لشکر ۸۲ هوابرد آمریکا را برای سرقت از ۵ کازینو در لاس وگاس استخدام می کنند؛ سرقتی که قرار است با دقتی در حد و اندازه عملیات های نظامی در روز اول سال میلادی انجام شود.
میتوان گفت در دهه های ۵۰، ۶۰ و ۷۰ میلادی فیلمسازان فرانسوی نسبت به بقیه کشورها، بیشتر از همه به این سبک فیلم ها گرایش پیدا کردند به طوری که مهم ترین ستاره های سینمای فرانسه از جمله ژان پل بلموندو، آلن دلون، لینو ونتورا و ایو مونتان در تعدادی از این فیلم ها نقش آفرینی کردند یکی از مشهورترین فیلم های سرقتی فرانسه، فیلم «دایره سرخ» (The Red Circle) محصول ۱۹۷۰ ساخته درخشان ژان پیر ملویل است فیلمی که از حضور آلن دلون، ایو مونتان، آندره بورویل و جیان ماریا والونته بهره برده است.
در «دایره سرخ» یک زندانی به نام کوری زودتر از موعد به دلیل رفتار خوبش در زندان آزاد می شود او پیش از آزادی از سرپرست زندان در مورد یک فروشگاه جواهراتی معتبر که میتوان از آن سرقت کرد، راهنمایی دریافت می کند. همین امر باعث می شود تا او یک گروه حرفه ای را دور خود جمع کند تا جواهرات آن فروشگاه را به سرقت ببرند. سکانس طولانی در سکوتِ سرقت فیلم یکی از لحظات بی نظیر این اثر ملویل است.
«تبهکاران لاوندر هیل» (۱۹۵۱)، «ریفیفی» (۱۹۵۵)، «کشتن» (۱۹۵۶)، «چگونه یک میلیون بدزدیم» (۱۹۶۶)، «بانی و کلاید» (۱۹۶۷)، «گریز» (۱۹۷۲)، «نیش» (۱۹۷۳)، «مخصمه» (۱۹۹۵) و «رونین» (۱۹۹۸) تعدادی دیگر از آثار این زیرشاخه ژانر جنایی هستند.
منبع: خبرگزاری صبا/ مصطفی علوی
انتهای پیام/
There are no comments yet