ماهنامه صبا
حمید جبلی برای ما با شخصیت‌های کپل و کلاه‌قرمزی و پسرخاله شروع شد و آن‌قدر برایمان اهمیت دارند که اگر سالیان سال هم بگذرد، نه صدایشان از ذهنمان خارج می‌شود و نه می‌توانیم آنها را فراموش کنیم.
بیشتر ما پیش از این که حمید جبلی را ببینیم و چهره‌اش را به‌عنوان بازیگر بشناسیم، با صدای جذاب او روی شخصیت‌های کپل، کلاه‌قرمزی و پسرخاله با او همراه شدیم. هیچ‌کدام از این‌ها شخصیت‌های عروسکی معمولی نبودند، بخش مهمی از خاطرات کودکی‌مان را شکل دادند و آن‌قدر برایمان اهمیت دارند که اگر سالیان سال هم بگذرد، نه صدایشان از ذهنمان خارج می‌شود و نه می‌توانیم شیطنت‌ها و پرخوری‌ها و بامرامی‌هایشان را فراموش کنیم.
حمید جبلی برای ما با شخصیت‌های کپل و کلاه‌قرمزی و پسرخاله شروع شد اما در این شخصیت‌ها خلاصه نشد. سالیان سال با کارنامه درخشانش در عرصه بازیگری و صداپیشگی و کارگردانی و نویسندگی، زندگی کرده‌ایم و جلو آمده‌ایم. از بازی‌اش در فیلم‌ها و سریال‌ها لذت برده‌ایم و از قلمش در فیلمنامه‌ها کیف کرده‌ایم. حالا او درست زمانی که ایرج طهماسب و مرضیه برومند، در نقطه شروع اتفاقی جدید قرار دارند، تصمیم گرفته است دیگر در هیچ اثری فعالیت نداشته باشد.
یعنی اینکه عملاً دیگر نه او را در جایگاه بازیگری خواهیم دید و نه صدایش را روی عروسک‌های جذاب مختلف خواهیم شنید. البته این خبر صرفاً براساس شنیده‌ها منتقل شده و هنوز از سوی خود حمید جبلی واکنشی به همراه نداشته است. به همین دلیل هم هنوز می‌توانیم امیدوار باشیم در این تصمیم تجدیدنظر کند و برگردد. در این پرونده مروری خواهیم داشت بر کارنامه پربار حمید جبلی.
فضای کلی: سری اول «مدرسه موش‌ها» در نه قسمت و در دل یک جنگ، به مناسبت بازگشایی مدارس از تلویزیون پخش شد اما بعد از آن آن‌قدر مورد توجه قرار گرفت که به‌عنوان برنامه‌ای مستقل تولیدش ادامه پیدا کرد. ماجراها داخل یک مدرسه روایت می‌شد. موش‌ها هرکدام ویژگی‌های منحصربه‌فردی داشتند و با توجه به این ویژگی‌ها، هر بار اتفاقی می‌افتاد که کسی به درس گوش ندهد و خلاصه مسئله به حاشیه کشیده شود.
ویژگی کاراکتر: تمام فکرش پی خوردن بود و معمولاً وقتی همه سرگرم کاری مشترک بودند در جایی قایم می‌شد و می‌خورد. جبلی لحن جذابی برای این عروسک در نظر گرفته بود که کاملاً با هیکل بزرگ و علاقه‌اش به خوردن گردو و پنیر هماهنگی داشت.
اهمیت: همان‌طور که در بخش مربوط به عروسک‌های جذاب حمید جبلی نوشته‌ایم، به یادماندنی‌ترین شخصیت «مدرسه موش‌ها»، کسی نبوده است جز «کپل»! کپل در فیلم «شهر موش‌ها» هم یکی از نقش‌های اصلی را به‌عهده داشت. اهمیت این شخصیت به‌حدی بود که مرضیه برومند در فصل دوم «شهر موش‌ها» هم تأکید زیادی روی او داشت.
فضای کلی: برنامه‌ای سرگرم‌کننده و در عین حال آموزشی بود که در زمینه بهداشت و قوانین راهنمایی و… به مخاطبان کودک اطلاعاتی می‌داد. فیلمنامه مجموعه به قلم بیژن بیرنگ نوشته شده بود و حمید جبلی، فردوس کاویانی، رضا ژیان، اکبر عبدی، آتیلا پسیانی، محمود جعفری و… هر کدام در چند نقش بازی می‌کردند.
ویژگی کاراکتر: کاراکتر حمید جبلی در «محله بروبیا»، سببی‌جان بود. پسر کیمیاگر اعظم که او را ابوی جان صدا می‌کند. پدر که در کیمیاگری به‌جایی رسیده بود تلاش می‌کرد هر‌طور شده اصول کیمیاگری را به سببی‌جان بیاموزد اما او آن‌قدر بی‌استعداد بود که چیزی یاد نمی‌گرفت. او در «محله بروبیا» نقش دیگری هم داشت. بچه‌ای به اسم عباس که یکی از دندان‌هایش افتاده بود.
اهمیت: شخصیت سببی‌جان هم به سبب جذابیت کاراکتر و هم لحن صحبت کردن حمید جبلی جذاب بود و آن زمان بسیار مورد توجه قرار داشت. خود «محله بروبیا» هم آن‌قدر مورد توجه قرار داشت که فصل دوم آن‌هم به اسم «محله بهداشت» ساخته شد.
فضای کلی: ماجرای کلی فیلم درباره حمله یک گله گراز به یک روستاست. پسری به اسم شیرک پدرش را به‌خاطر حمله گرازها از دست می‌دهد و سعی می‌کند با کمک حاج‌خالو و سگ‌هایی که از کولی‌ها می‌خرد، مقابل آنها بایستد.
ویژگی کاراکتر: محور اصلی داستان روی پسربچه و حاج‌خالو است و جبلی نقش مردی خالی‌بند به اسم عباس را ایفا می‌کند. بعد از اینکه گراز پای پدر شیرک را پاره می‌کند عباس گراز را گیر می‌اندازد و وسط میدان روستا نمایشی به‌راه می‌اندازد و از قهرمانی‌هایش در به دام انداختن او می‌گوید و پدر شیرک را مسخره می‌کند. با همین نمایش ابتدایی یکی از بهترین بازی‌هایش را به نمایش می‌گذارد.
اهمیت: بازی حمید جبلی در نقش عباس فیلم «شیرک» به چشم داوران جشنواره ششم فیلم فجر آمد. او برای این فیلم نامزد دریافت سیمرغ نقش مکمل مرد شد. با وجود بازی درخشان عزت‌الله انتظامی در نقش حاج‌خالو و سوژه قابل قبول آن، خود فیلم «شیرک» در مقایسه با سایر آثار مهرجویی چندان در ذهن‌ها ماندگار نشده است.
فضای کلی: فیلم «مادر» از آن دست آثاری است که بارها دیده‌ایم و به‌عنوان اثری خاطره‌انگیز در حافظه تک‌تکمان ثبت شده. ماجرا درباره مادری است که از خانه سالمندان به خانه برمی‌گردد تا روزهای پایانی عمرش را در خانه‌اش و کنار فرزندانش که هر کدام گوشه‌ای به زندگی خود مشغولند، بگذراند. ویژگی‌های مختلف فرزندان و گذشته‌ای که هرکدام از آنها داشته‌اند، باعث ایجاد ماجراهایی می‌شود.
ویژگی کاراکتر: از بین آن جمع تنها کسی بود که واقعاً همسرش را دوست داشت و زندگی ساده اما دلچسبی را تجربه می‌کرد. با رفتن همسر باردارش به خانه مادری، مدام دلش برای او تنگ می‌شد و به هر بهانه‌ای سعی می‌کرد به او سر بزند. با اینکه برادران همسرش مدام او را مسخره می‌کردند و به خانه راهش نمی‌دادند اما از علاقه‌اش به همسرش چیزی کم نمی‌شد.
اهمیت: حمید جبلی نقش چندان پررنگی در این فیلم نداشت اما اهمیت نقش از این جهت بود که آرامش و مهر و محبتی که سایرین در زندگی تجربه نمی‌کردند را می‌توانستیم در این شخصیت ببینیم. رقیه چهره‌آزاد و اکبر عبدی برای بازی در این فیلم سیمرغ گرفتند.
فضای کلی: فیلم بر مبنای ماجرایی واقعی ساخته شده. در دوران احمدشاه قاجار، یک تاجر ایرانی ارمنی واسطه می‌شود تا با هزینه کمپانی هند شرقی، تعدادی از هنرمندان موسیقی ایرانی به پاریس بروند و صفحه‌ای ضبط کنند اما تاجر ایرانی در این سفر به عهدش وفا نمی‌کند و نهایتاً خود هنرمندان مجبور می‌شوند با هزینه شخصی خودشان موسیقی را ضبط کنند.
ویژگی کاراکتر: سنتورنواز گروه است. سبیلی بلند دارد و همیشه او را با لباسی رسمی می‌بینیم. برخلاف همیشه بسیار جدی صحبت می‌کند. او زنی مهربان دارد که از همان قبل سفر اظهار دلتنگی می‌کند و از این ناراحت است که هیچ‌وقت بچه‌دار نشده‌اند. ساکت و صبور است و مثل سایرین برای ضبط صفحه به پاریس سفر می‌کند.
اهمیت: جدای از اینکه چه نقشی را با چه کیفیتی ایفا کرده، «دلشدگان» اثر بسیار مهمی در کارنامه‌اش تلقی می‌شود. او در این فیلم یکی از جدی‌ترین نقش‌هایش را ایفا کرده و اثر ماندگاری از خودش بر جا گذاشته است. با این حال او هم مثل سایر بازیگران فیلم در جشنواره فجر موفقیتی به دست نیاورد.
فضای کلی: یک مجتمع مسکونی، محور اصلی سریال را تشکیل می‌دهد. هرکدام از خانواده‌ها با توجه به جایگاه اجتماعی و اقتصادی و عقیده و… وارد ماجراهایی می‌شوند که روی زندگی سایر واحدهای آپارتمان هم تأثیر می‌گذارد. یک پزشک، یک نویسنده، یک مخترع، یک جوان امروزی و… اعضای این آپارتمان را تشکیل داده‌اند.
ویژگی کاراکتر: حمید جبلی در این سریال نقش سرایداری به‌نام آقا شیر را بازی می‌کرد. نکته قابل توجه این بود که سریال سال ۱۳۷۱ ساخته شده بود و آن زمان حمید جبلی ۳۴ ساله بود. با این حال در سریال «آپارتمان» با گریم زیاد نقش یک مرد مسن را بازی کرد. او قوزی روی پشتش داشت و صدایش را مثل پیرمردها تغییر داده بود. حواسش به رفت‌و‌آمد همه اهالی خانواده بود و توی کار همه سرک می‌کشید.
اهمیت: در این سریال تصور جدیدی از حمید جبلی پیش روی مخاطبان قرار گرفت. خیلی‌ها گمان می‌کردند با یک بازیگر میانسال مواجه هستند. در کل «آپارتمان» یکی از سریال‌های پرمخاطب تلویزیون در ابتدای دهه هفتاد بود و با استقبال زیادی روبه‌رو شد.
فضای کلی: کلاه قرمزی از برنامه «صندوق پست» به مخاطبان معرفی شد و بعد کم‌کم ابعاد گسترده‌تری پیدا کرد. با اکران فیلم «کلاه قرمزی و پسرخاله» و شور و شعفی که بین مخاطبان کودک ایجاد شد، طهماسب و جبلی تصمیم گرفتند ادامه آن را تولید کنند. با اینکه فیلم‌های «کلاه قرمزی و سروناز» و «کلاه قرمزی و بچه‌ننه» به‌اندازه فیلم اول به لحاظ کیفیت موفق ظاهر نشدند اما هر بار استقبال فراوانی از آنها شد. مجموعه‌های کلاه‌قرمزی که از دهه هشتاد تا اواخر دهه نود روی آنتن رفت، جزو پرمخاطب‌ترین برنامه‌های تلویزیونی در هر دوره بود.
ویژگی کاراکتر: نکته اصلی این‌جاست که با وجود اضافه شدن شخصیت‌های مختلف و جذاب به برنامه، کماکان کلاه‌قرمزی محور اصلی باقی ماند و نام مجموعه هیچ‌وقت تغییری نکرد.
اهمیت: مهم‌ترین رکن تولید این مجموعه، کلاه‌قرمزی بود. تا پایان جذابیت خودش را حفظ کرد و در سال‌های پایانی هم مخاطبان کودک با او ارتباط بیشتری برقرار می‌کردند. حالا با خداحافظی حمید جبلی، عملاً دیگر کلاه‌قرمزی ساخته نخواهد شد.
فضای کلی: فیلم کمدی «دختر شیرینی‌فروش» درباره مخالفت‌های دنباله‌دار دو خانواده بر سر ازدواج یک دختر و پسر است. آنها ۲۰ سال پیش تصمیم گرفته‌اند ازدواج کنند اما در تمام این سال‌ها هر بار بساط عروسی راه می‌افتد، اتفاقی مانع از این وصلت می‌شود. داستان در روزی روایت می‌شود که بعد از بیست سال آنها دیگر واقعاً تصمیم به ازدواج گرفته‌اند اما باز هم مخالفت خانواده‌ها وضعیت را به‌هم می‌ریزد.
ویژگی نقش: یکی از جذاب‌ترین نقش‌هایش را در این فیلم بازی کرده. جبلی در این فیلم، نقش پدر ایرج طهماسب را دارد. با گریم بسیار پیر شده و خیلی سخت راه می‌رود. بیشتر وقت‌ها پسرش را مجبور می‌کند او را روی کولش سوار کند. با این حال اخلاق تندی دارد و حاضر نیست اختلاف بیست ساله‌اش را با مادر عروس تمام کند. کل‌کل‌های او و ثریا قاسمی جزو نکات جذاب فیلم است.
اهمیت: یکی از فیلم‌های کمدی پرمخاطب ابتدای دهه هشتاد بود. حمید جبلی در کنار ایرج طهماسب، فاطمه معتمدآریا و ثریا قاسمی ترکیب جذابی را به‌وجود آورده بودند و موقعیت‌های جالبی را رقم می‌زدند.
فضای کلی: حمید جبلی در این فیلم برای خودش نقشی بسیار جذاب در نظر گرفته است. او شاگرد مغازه لوازم عقد و عروس است و با پدر پیرش زندگی می‌کند. به دختری که نزدیک قبر مادرش خانه دارد، بی‌علاقه است اما در عوض دل در گرو یک مانکن لباس عروس دارد. وقتی مانکن را از مغازه می‌برند دلش می‌شکند اما در عوض با زنی روبه‌رو می‌شود که با کلمات محبت‌آمیزی که به‌کار می‌برد او را شیفته خودش می‌کند.
ویژگی‌های کاراکتر: او ساده و تنها و خیالباف است. به‌واسطه اینکه در مغازه فروش لوازم عقد کار می‌کند، علاقه زیادی به عروسی دارد اما دل‌باخته افراد بی‌ربط می‌شود. همه اذیتش می‌کنند و سر به‌سرش می‌گذارند اما او دنیای شیرین خودش را دنبال می‌کند.
اهمیت: یکی از به‌یادماندنی‌ترین فیلم‌هایی است که حمید جبلی در آن حضور دارد. از آن جهت که براساس فیلمنامه خودش شکل گرفته و کارگردانی آن را هم خودش به‌عهده داشته می‌توان آن را شمایی کلی از فیلمی مطابق سلیقه او قلمداد کرد. جبلی بعد از «خواب سفید» دیگر فیلم نساخت.
فضای کلی: ماجرای فیلم بر سر یک سنت قدیمی در یک خانواده است. آنها شب قبل از مرگشان متوجه می‌شوند روز بعد سر یک ساعت مقرر خواهند مرد. بزرگ خاندان می‌میرد و وصیت می‌کند تا قبل از ازدواج مستخدم خانه‌زادش کسی حق دست زدن به وصیت‌نامه را ندارد. او نمی‌خواهد ازدواج کند چون معتقد است مهره مار دارد و اگر قصد ازدواج داشته باشد همه برای ازدواج با او سرودست می‌شکنند. حالا ماجرای ازدواج او معضل اصلی فیلم می‌شود.
ویژگی‌های کاراکتر: با شخصیتی به‌نام صفا روبه‌رو هستیم. یک مستخدم ساده که وقتی می‌گوید مهره مار دارد همه به نظرشان مسخره می‌آید اما وضعیت به‌جایی می‌رسد که برای فرار از دست دختران متقاضی ازدواج بالای درخت پناه می‌گیرد. جبلی بیشتر از اینکه کار به‌خصوصی انجام دهد مشغول فرار است و همین فرارش موقعیت‌های جالبی را می‌سازد.
اهمیت: «زیر درخت هلو» هم مثل «دختر شیرینی‌فروش» جزو فیلم‌های کمدی جذابی بود که ایرج طهماسب در دهه هشتاد ساخت. استیصال شخصیت محوری در مواجهه با دخترهای دم‌بخت و موقعیت‌های کمدی پشت‌سر‌همی که در این راستا اتفاق می‌افتاد از نکات جذاب فیلم بود.
منبع: روزنامه هفت صبح/ مرجان فاطمی
انتهای پیام/
There are no comments yet