«عنکبوت» جذاب‌ترین سوژه‌ چند سال اخیر را هدر داد!

«عنکبوت» به جز طرح اولیه داستان، چیزی برای ارائه به مخاطب ندارد و یکی از جذاب‌ترین سوژه‌های چند سال اخیر را هدر داده است.

---

«عنکبوت» بر اساس یک رویداد واقعی ساخته شده است. داستانِ قاتل زنجیره‌ای مشهوری که در شهر مشهد زندگی می‌کرد و فارغ از قتل‌های ترسناکی که رقم زد، به دلیل روحیات عجیبش پس از ارتکاب قتل‌ها شناخته می‌شد. سوژه فیلم «عنکبوت» در سینمای ایران سوژه بکری است. از آن دست سوژه‌هایی که به دلایل متعدد کمتر فیلمسازی به سراغ آن می‌رود. اما متأسفانه ایرادات فیلم به حدی زیاد و بنیادین است که نمی‌توان از آن‌ها چشم‌پوشی کرد.

پیش‌ازاین، مستند تکان‌دهنده‌ای درباره این قاتل ساخته شده بود. مستندی که در آن مصاحبه‌هایی با خود قاتل و خانواده و اطرافیان او انجام شده است. این مستند می‌توانست نقطه‌گذاری صحیحی برای روایت داستان زندگی سعید حنایی انجام دهد اما فیلم تنها یک رونوشت از خلاصه آن شرح وقایع را به تصویر می‌کشد و خبری از درام و سینما نیست. بی‌سلیقگی سازندگان به حدی است که حتی شخصیت اصلی داستان را به حال خود رها کرده‌اند و در طول فیلم شخصیت او را گسترش نمی‌دهند. درحالی‌که تقریباً نیمی از مدت‌زمان فیلم گذشته، نخستین قتل فیلم رقم می‌خورد. به نظر می‌رسد که این زمان طولانی می‌بایست صرف شخصیت‌پردازی سعید حنایی شود اما در عمل، فیلم به چند سکانس بی‌ربط به محل کار او و چند دیالوگ بین او و مادرش بسنده می‌کند تا به‌این‌ترتیب، قاتل مخوف داستان از دل هیچ، خلق شود!

ایراد دیگر فیلم پس از وقوع قتل‌ها رخ می‌دهد جایی که جز به‌تصویرکشیدن قتل‌های مختلف، پیشرفتی در فیلمنامه حاصل نمی‌شود. قربانیان در نیمه باقی‌مانده فیلم در معرض قتل قرار می‌گیرند و سپس سعید حنایی آن‌ها را به روشی مشابه به قتل می‌رساند. دراین‌بین نه از شخصیت اصلی داستان چیز بیشتری متوجه می‌شویم و نه حتی قربانیان تبدیل به شخصیتی می‌شوند که بخواهیم با آن‌ها ابراز همدردی کنیم. چنین کج سلقیگی که در آن نه قاتل اهمیت داشته باشد و نه مقتول، اتفاق عجیبی است که در تمام دقایق فیلم «عنکبوت» رخ‌داده است.

شاید بهتر می‌بود باتوجه‌به سوژه جالب و حساس فیلم، جامعه‌شناسی و روان‌شناسی در دل داستان ایجاد می‌شد تا مخاطب پس از تماشای فیلم تبدیل به تماشاگری آگاه‌تر شده باشد. برخی از دیالوگ‌های مهم و حساس خانواده حنایی مخصوصاً جمله پسرش که از اقدامات پدرش با عنوان «افتخار» یاد می‌کرد، می‌توانست در فیلم به نمایش درآید و موشکافانه به آن پرداخته شود اما در یک سانسور عجیب، حتی همین جمله معروفِ عنکبوت هم حذف شده و واژه بی‌ربط «دوست داشتن» به فیلم اضافه شده است! تمام مشکلات بیان شده باعث شده تا «عنکبوت» به جز طرح اولیه داستان، چیزی برای ارائه به مخاطب نداشته باشد.

متأسفانه بازیگران فیلم نیز در ادای لهجه کم‌کاری‌های فراوانی از خود نشان داده‌اند. محل رخداد جنایت‌های سعید حنایی در مشهد بوده اما شخصیت‌های فیلم به‌درستی لهجه مشهدی را بیان نمی‌کنند و برخی دیگر از شخصیت‌ها نیز به زبان فارسی روان صحبت می‌کنند! ایرادات آشکار در طراحی صحنه از جمله ماشین‌ها و پلاک‌هایشان که با جغرافیای فیلم در تضاد است، مشکلات تماشای اثر را دوچندان کرده است.

«عنکبوت» از جمله آثاری است که تماشای آن می‌تواند بر آگاهی جامعه نسبت به یکی از مسائل قدیمی این سرزمین بیفزاید، به‌شرط آن که پس از تماشای فیلم بلافاصله به سراغ تماشای مستند «و عنکبوت آمد» رفته و به تماشای آن بنشینید تا چهره اصلی قاتل زنجیره‌ای فیلم را در واقعیت ببینید. چهره‌ای که می‌توانست در سینما مخوف‌تر و ترسناک‌تر از آنچه که در «عنکبوت» به تصویر کشیده شده باشد اما ضعف سازندگان در درک کلیت ماجرا و همچنین ضعف‌های آشکار در کارگردانی و فیلمنامه‌نویسی، یکی از جذاب‌ترین سوژه‌های چند سال اخیر را هدر داده است.

 

منبع: مووی مگ

انتهای پیام/