«باغ کیانوش»؛اثری قابل دفاع

باغ کیانوش فیلمی که هم بودجه دولتی‌اش را حرام نکرده، هم اثر قابل دفاعی شده و هم آنقدر خوب هست که بشود از برخی ضعف‌هایش چشم‌پوشی کرد.

---

در خلاصه داستان «باغ کیانوش» که مخاطبان را به دنیای مرموز و پُرچالش نوجوانی دعوت می‌کند، آمده است: «روز عروسی در روستا، خبر عجیبی به گوش بچه‌ها می‌رسد؛ در باغ کیانوش‌، درختانی شبیه به «موز» دیده شده است. بچه‌ها تصمیم می‌گیرند برای به دست آوردن آن، با یکدیگر مسابقه بدهند، غافل از اینکه باغ نفرین شده‌ کیانوش، تله‌ای بزرگتر برای آنها پهن کرده است…»

فیلمنامه فیلم باغ کیانوش اقتباس از کتابی با همین نام است. این کتاب به قلم علی‌اصغر عزتی‌پاک برای گروه سنی نوجوان از سوی انتشارات کانون پرورش فکری منتشر شده بود.

سهم اصلی در ترکیب بازیگران این فیلم سینمایی را که محور اصلی قصه‌اش شخصیت‌های کودک و نوجوان هستند، بازیگران نوجوان دارند. بازیگرانی که برخی از آن‌ها را می‌توان استعدادهای تازه در سینما دانست و برخی دیگر پیش از این در آثار سینمایی تجربه ایفای نقش داشته‌اند.

بازیگران این اثر عبارتند از؛ شهرام حقیقت‌دوست، علیرضا آرا، مجید پتکی، مهدیه نساج، لادن ژافه وند، مهدی فریضه، علی دولتیاری، امیرحسین رضازاده، با حضور عباس جمشیدی فر و هنرمندان نوجوانی از جمله؛ امیرحسین بیات، ابوالفضل ایوانی، دانیال جعفری، ارغوان شعبانی، امیرعلی صحرایی، امیرمحمد صحرایی، اشکان اردستانی، رونیکا بهرام‌زاده، ابوالفضل حسن‌خانپور و گرشا نامورصدیق.

رضا کشاورزحداد که نخستین تجربه کارگردانی سینمایی خود را پشت سر می‌گذارد، پیش از این چند فیلم کوتاه از جمله «تریبون»، «تعمیرکار»، «ناهارترین»، «ترسناک نیست»، «هیئت همراه»، «مداد رنگی»، «تکیه‌گاه»، «هدیه»، «آخرشه» و… را تولید کرده که عمدتا در ژانر کودک نوجوان بودند.

به جرات می‌شود گفت شما با بهترین فیلم نوجوانانه چندین سال اخیر و شاید بهترین تولید کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سال‌های پس از اوج، روبه‌رو می‌شوید. یک فیلم همه چیز تمام (اکشن، معمایی، داستانی، انیمیشن و حتی جنگی) در این ژانر که هم داستان درگیرکننده‌ای دارد، هم بازی‌های خوبی و هم محتوای به‌اندازه و دقیقی.

حجم زیادی از این تعریف را باید به فیلمنامه کار داد که اقتباسی است از کتابی به همین نام. همین اقتباس باعث شده تا -برخلاف بسیاری از آثار جشنواره حتی در بخش اصلی- با داستانی لاغر و پیرنگ‌هایی خرد و بی‌ربط مواجه نباشیم. قصه باغ کیانوش، استارت خوبی دارد، با یک ایده نوستالژیک مثل بسیاری از آثار کودک و نوجوان شروع می‌شود ولی به خوبی در آن ایده اولیه (راهنمایی؛ موز!) متوقف نمی‌ماند و با پهن کرده قصه ادامه پیدا می‌کند.

امتیاز دیگه اینکه این داستان پهن شده و دور شده از ایده اولیه، به خوبی هم جمع می‌شود و پایان قابل حدس ولی خوبی دارد که به ژانر فیلم می‌خورد. البته در این میان نباید از کارگردانی فیلم هم گذر کرد؛ در اغلب لحظات فیلم، مسلط بود کارگردان جوان و کار اولی مشخص است؛ کسی که در عین روایت درست فیلمنامه، تلاش دارد بازیگوشی‌ها و تجربه‌گرایی‌هایی در مدل فیلمبرداری داشته باشد و در عین حال، روی اعصاب رژه نرود.

به زعم من، فیلم باغ کیانوش همراه فیلم نپتون یکی از غافلگیری‌های این دوره جشنواره بود. فیلمی که هم بودجه دولتی‌اش را حرام نکرده، هم اثر قابل دفاعی شده و هم آنقدر خوب هست که بشود از برخی ضعف‌هایش (از دست رفتن ریتم در برخی لحظات، یکنواخت نبودن اوج و فرودهای فیلم، فراموشی بُعد زمانی و مکانی اتفاقات که در کتاب مشخص است ولی در فیلم نه) چشمپوشی کرد.

راستی بچه‌های این دوره و زمانه، می‌فهمند موز چه میوه نایاب و گرانقدری بوده؟ ایده اولیه فیلم از دست نرود؟

سید مهرزاد موسوی