فیلمی در آمیخته با عطر و موسیقی

مقدم‌دوست در تازه‌ترین ساخته سینمایی خود به قلم حسین حسنی، سراغ قصه زندگی علی مرد جوان عاشق عطر و عطرسازی رفته و برشی نه چندان بلند از آن ارائه می‌کند.

---

مقدم‌دوست در تازه‌ترین ساخته سینمایی خود به قلم حسین حسنی، سراغ قصه زندگی علی مرد جوان عاشق عطر و عطرسازی رفته و برشی نه چندان بلند از آن ارائه می‌کند. تلاش قهرمان برای به ثمر رساندن ایده عطری که ساخته، موتور حرکت فیلم در پرده نخست به حساب می‌آید که در نهایت علی و عاطفه را در کنار هم قرار می‌دهد. عشق هم به عنوان تم اصلی پررنگ‌تر شده و به تاروپود قصه گره می‌خورد. باردار شدن عاطفه و مشکلاتی که علی برای ثبت عطر خود در یک شرکت معتبر پیش می‌آید، حجم زیادی از نیمه میانی فیلم را دربرگرفته و قصه را با ریتمی آرام پیش می‌برد.

قرار گرفتن علی به عنوان قهرمان در برابر مشکلات متعدد، فرمولی ثابت و کلاسیک برای خلق درام به حساب می‌آید که حسنی به خوبی از آن بهره گرفته و نقطه عطفی را رقم زده که تلنگری جدی به مخاطبان خود می‌زند. در عین حال وجود بچه‌ای که قرار است در آینده‌ای نزدیک به دنیا بیاید، یک تم فرعی به تم اصلی فیلمنامه اضافه کرده و آن را به زندگی علی و عاطفه گره می‌زند.  ایده ضبط ویدیوهای موبایلی برای فرزند، در نگاه نخست ایده‌ای جذاب برای روایت تکه‌هایی از داستان به نظر می‌رسد اما با تکرار بیش از اندازه کارکرد واقعی‌اش را از دست می‌دهد. همین طور ادای دین مقدم‌دوست به سینما از طریق نمایش تصاویر به وسیله ویدیوپروجکشن که چندان با شخصیت علی و عاطفه جفت و جور نمی‌شود و از فیلم و فضای آن بیرون می‌زند.

از نقاط ضعف عطرآلود که به باورپذیری‌اش تا حدودی لطمه زده، می‌توان به چند حادثه پیاپی فیلم در یک سوم ابتدایی اشاره کرد که چندان با ریتم واقعی زندگی همخوانی نداشته و تا حدودی از فیلم بیرون می‌زند و به باور تماشاگران آن نیز نمی‌نشیند. از طرف دیگر گاهی می‌بینیم که تکه‌ای از قصه ناتمام مانده و رها می‌شود. برای مثال می‌توان به حضور نصفه و نیمه علی در رویدادهای مربوط به تولید در حوزه عطر اشاره کرد که به هیچ وجه با شخصیت پیگیر و علاقمند ابتدای فیلم همخوانی ندارد. موضوعی که به کیفیت پرداخت قهرمان لطمه وارد کرده و آن را به لکنت می‌اندازد.

در طرف دیگر عاطفه با وجود کمرنگ‌تر بودن، شخصیت کنشمندتری داشته و در یک سوم پایانی کاملا تماشاگر را به سمت خود می‌کشاند. داستانک مربوط به فامیل طلاساز علی نیز از آن جهت دارای اهمیت است که بخشی از لایه‌های درونی علی را آشکار کرده و تکه‌هایی از گذشته‌اش را به نمایش می‌گذارد که با ظرافت به وضعیت امروز او پیوند می‌خورد. در عین حال، فضا را برای خلق مفاهیم اخلاقی مورد علاقه فیلمساز باز کرده و بر روی تکه دیگری از درونیات قهرمان فیلم نور می‌اندازد.

در کنار این مشکلات جزئی، عطرآلود یک اثر درخشان سینمایی در ساختار و معناست. فیلم‌نامه و پیرنگِ کامل و خاص، لحن سمبلیک و شکل تاویل‌پذیر داستان، بازیِ بی‌نقص و دیدنیِ درونی و برونی مصطفی زمانی (در نقش علی)، خلاقیت‌های جدید و جالب بصری و مضمونی مثل کتاب عطر علی و اصل ایده‌گرفتن‌هایش در حرفه‌اش یا فیلم‌هایی که برای آینده ضبط می‌شدند، سکانس درخشان و کامل دختر نابینا، پلان درخشان و دشوار رقص، سکانس درخشان و بدیع لکه‌ی دیوار، سکانس درخشان و خلاقانه‌ی کولر، گریم فوق‌العاده و شخصیت‌پردازی کوروش تهامی، طراحی صحنه‌های دلنشین و ارزشمند مخصوصا در لوکیشن شهری، رویکرد انسانی و اخلاقی کلیشه‌ستیز داستان -مخصوصا در اوج‌گیری تنش بین نقشِ زمانی و نقشِ تهامی و همچنین ماجرای طلافروختن- و بسیار ظرائف دیگر، از جمله مواردی است که باعث می‌شود عطرآلود یک اثر سینمایی قابل ستایش باشد.

حسین کریمی