ماهنامه صبا
تماشای دو نگاه به دو موضوع در مستندهای«کنترپوان» و «گلوله باران»، هم نشان دهنده تنوع مستندسازی در ایران است و هم ثابت کننده این که می توان با دیدگاه متفاوت، روایت تازه‌ای از یک وضعیت بارها دیده شده داشت.
این روزها دو مستند متفاوت و جذاب به صورت آنلاین در دسترس قرار گرفته است. «کنترپوان» مستندی است تاریخی درباره رکن‌الدین مختاری رئیس شهربانی تهران در زمان رضا خان و «گلوله باران» در فضایی خاص روایتگر وضعیت منحصر به فرد سه مرد است که در مخمصه گرفتار شده‌اند.
تماشای دو نگاه به دو موضوع، هم نشان دهنده تنوع مستندسازی در ایران است و هم ثابت کننده این نظریه که می توان با دیدگاه متفاوت، روایت و قرائت‌های تازه‌ای از یک وضعیت بارها دیده شده داشت. محمد فرزین‌نیا در مستند «کنترپوان» به کمک روایت، تاریخ و اسناد و مدارک محدود اما موجود می‌کوشد غبار از چهره یک شخصیت ویژه بردارد. روایت او، در چند فصل و به چند شیوه زندگی رکن‌الدین مختاری را تمام و کمال، برای بیننده بازگو می‌کند و این راز را با مخاطب در میان می‌گذارد که هنر به تنهایی، نجات بخش نیست. رکن‌الدین شخصیت اصلی این مستند، سیاه یا سفید مطلق نیست. مردی است باهوش و دو چهره که هم می‌توانست مخالفان حکومت پهلوی را به راحتی از میان بردارد هم در نواختن ویولن و آهنگسازی، آن‌قدر بااحساس و شورانگیز عمل کند که لقب نابغه بگیرد. «کنترپوان» خسته کننده نمی‌شود و اگرچه از نظر فقدان منابع ضربه خورده و بیشتر متکی بر کلام است، اما در ذهن بیننده می‌ماند.
مرتضی پایه‌شناس در «گلوله باران» مسیری متفاوت با جنسی از مستندسازی را انتخاب کرده که در سال‌های اخیر در حوزه مستندسازی بحران (با تمرکز روی جنگ‌ها و درگیری‌های منطقه) طی می‌کند. «گلوله باران» نمایشی از یک وضعیت لامکان و لازمان است و به همین دلیل می‌تواند نقدی بر جنگ و خشونت فیزیکی باشد. تصویری تام و کامل از موقعیتی که با آن مواجه نشده بودیم: سه مرد که یکی از آن‌ها زخمی است در تیررس دشمن هستند و هر حرکت آن‌ها می‌تواند به مرگ منجر شود. فیلم پایه‌شناس، برشی از این برزخ است. تلاش انسان برای بقا، مأیوس شدن از یافتن راه نجات و بعد، دست یافتن به زندگی دوباره. تماشاگر در طول مستند، با شخصیت‌ها همراه شده و هراس و یأس آن‌ها را تجربه می‌کند. دوربین همچون ناظر خاموش، همراه شخصیت‌هاست و آن‌ها را رها نمی‌کند. «گلوله باران» در حوزه مستندهایی با موضوع جنگ و درباره جنگ، اثری متفاوت و دیدنی است.
مستند «کنترپوان» مخاطب را در مرحله کشف یک شخصیت پیچیده قرار داده و «گلوله باران» به وضعیت انسان در بحران می‌پردازد.
«گلوله باران» و «کنترپوان» در سایت هاشور اکران آنلاین شده‌اند.
محمدعلی حیدری
انتهای پیام/
There are no comments yet