در انیمیشن «لایتیر» یکی از مواردی که موجب میشود هواداران «داستان اسباببازی» به شدت از آن رنج ببرند، حس نشدن روح و هویت سحرانگیزِ جهان «داستان اسباببازی» در انیمیشن «لایتیر» است.
شناسنامه فیلم «لایتیر»
کارگردان: آنگوس مکلین
فیلمنامهنویس: آنگوس مکلین، متیو آلدریچ، جیسون هدلی
بازیگران: کریس ایوانز، کیکه پالمر، پیتر سوهن
امتیاز متاکریتیک: ۶۰ از ۱۰۰
خلاصه داستان: باز لایتیر، تکاور فضایی کهکشان که سالیان زیادی را صرف تلاش برای فرار به سکونتگاه خود صرف کرده، خودش را در مبارزهای با ارتشی بزرگ به رهبری زورگ میبیند. این ارتش در صدد سرقت منبع سوختی است که باز لایتیر میتواند با استفاده از آن به منزل خود برگردد.
تقریباً سی سال از همکاری جان لستر، پیت داکتر و اندرو استنتون در پروژه «داستان اسباببازی» (Toy Story) میگذرد؛ پروژهای که بهواسطه ایده خلاقانه این سه تن توانست یکی از خاطرهانگیزترین تجربههای نوجوانان و حتی بزرگسالها را رقم زند. انیمیشن «لایتیر» (Lightyear) که سال ۲۰۲۲ میلادی توسط انگوس مکلین کارگردانی شده، تلاش کرده تا دنبالهروی میراثی باشد که در سی سال گذشته توسط این دسته از افراد خلاق بنا نهاده شده است. با اینکه قصد و نیت مکلین و عوامل فیلم «لایتیر» قابل تحسین است، این اثر انیمیشنی بنا به دلایلی، توان قرار گرفتن در جوار سه فیلم گذشته «داستان اسباببازی» را ندارد.
انیمیشن «لایتیر» در وهله اول خوش رنگ و لعاب است و داستانی را روایت میکند که به مذاق نوجوانان نسل جدید به شدت خوش خواهد آمد؛ چراکه هم پای یک قهرمان به اسم «باز لایتیر» در میان است و هم سکانسهای اکشن در این انیمیشن بهوفور یافت میشود. به همین سبب، تماشاگر فارغ از سن و سالش از تماشای رویدادهای سلسلهوار داستان به احتمال زیاد خسته نخواهد شد. با این اوصاف، بارزترین ایراد «لایتیر»، جدیدترین انیمیشن شرکت پیکسار چیزی است که هواداران «داستان اسباببازی» به شدت از آن رنج میبرند. روح و هویت سحرانگیزِ جهان «داستان اسباببازی» در انیمیشن «لایتیر» اصلاً و ابداً احساس نمیشود. با اینکه عوامل سازنده فیلم در همان ابتدای داستان، با نمایش دو خط به بیننده میفهمانند که ارتباط «لایتیر» با «داستان اسباببازی» چیست، انیمیشن «لایتیر» آنچنان غرق در تعریف روایت داستان به شدت اکشنی میشود که از مؤلفههای جهان سه انیمیشن قبلی در این ماجرای جدید خبری نیست. شاید در ذهنتان این سؤال شکل گرفته که برجستهترین مؤلفههای «داستان اسباببازی» چیست که انتظارش را در «لایتیر» داشتهایم.
اولین و مهمترین مؤلفهای که باید در بطن داستان «لایتیر» قرار میگرفته، عنصر «کمدی» است. انیمیشن از این مؤلفه بهره میبرد اما بسیار کم که به مذاق هر فردی خوش نخواهد آمد؛ چراکه صفر تا صدِ قصه هر چهار انیمیشن «داستان اسباببازی» بر پایه اتفاقات کمدی به جلو پیش میرود. در حقیقت شخصیتهای ماجرای «داستان اسباببازی» برای حل یک بحران جدی، دست به انجام فعالیتهایی میزنند که از زاویه دید بیننده به شدت خندهدار است و حتی بگو مگوهای اسباببازیها با یکدیگر نیز دستمایه خلق صحنههای جذاب و مفرح میشود. در انیمیشن «لایتیر» به جز چند خط دیالوگ کوتاه و معدود صحنههایی در داستان، خبری از طنز نیست. شخصیت باز در داستان نه تنها بامزه نیست، بلکه اتفاقات دنیایش را خیلی جدی دنبال میکند. دنیای انیمیشن «لایتیر» به شدت جدی و تیره و تار است و شخصیت باز در انیمیشن «لایتیر» با آنچه که در فیلمهای گذشته تا به امروز دیده بودیم تفاوت کاملاً چشمگیری دارد.
از دیگر نکاتی که موجب رنجش خاطر هواداران دنیای «داستان اسباببازی» میشود، نچسب بودن شخصیتهای معرفی شده جدید است. تعامل و شیمی بین شخصیت باز و وودی را به خاطر بیاورید که تا چه اندازه هر مدل مخاطبی را سرگرم میکند. حال به رابطه باز و ایزی دقت کنید که به شدت سطحی و فاقد هر گونه رد و بدل شدن احساس خاصی است. انیمیشن «لایتیر» آنچنان سطحی به این رابطه پر و بال میدهد که بیننده احتمالاً پس از نمایش تیتراژ پایانی، برای همیشه شخصیت ایزی را فراموش میکند. هر چند، پایه و اساسِ پایانبندی انیمیشن به شکلی چیده شده تا در صورت لازم، انیمیشن «لایتیر ۲» هم در آینده نه چندان دور ساخته شود.
انیمیشن «لایتیر» هر اندازه عیب و ایراد ریز و درشت داشته باشد، در بسط و گسترش جهان «داستان اسباببازی» توانسته نقش بهسزایی داشته باشد؛ چراکه برخی از رفتارهای باز در فیلمهای گذشته، به خصوص «داستان اسباببازی ۱»، در انیمیشن «لایتیر» توجیه میشود. اینکه چرا باز یک شخصیت خودشیفته و متوهم است و چرا مدام به دنبال زورگ میگردد، پاسخهایی به این دسته از سؤالات در انیمیشن «لایتیر» ارائه میشود. از دیگر نکات جذاب انیمیشن، توضیح گذشته و پیشینه زورگ است که در سالیان گذشته به شدت جای سؤال بود که چرا زورگ باید شخصیت منفی داستان باشد. با اینکه اکثر شخصیتهای جهان «داستان اسباببازی» یک مشت اسباببازی هستند، شخصیتپردازی زورگ توانسته در انیمیشن «لایتیر» کاری کند تا بتوان با این شخصیت هم ارتباط برقرار کرد؛ آن هم پس از گذشت تقریباً بیست و اندی سال که بیننده هیچ ایدهای نداشته انگیزه زورگ از بودن در یک نقش شرور چیست.
با وجود اینکه اسامی مهمی نظیر تایکا وایتیتی، کریس ایوانز و بیل هیدر در نقش صداپیشه در انیمیشن «لایتیر» به چشم میخورند، بیننده از لحاظ احساسی دچار تغییر و تحول مهمی نمیشود. صداپیشگی باز در انیمیشن «لایتیر» بر عهده کریس ایوانز قرار گرفت. این هنرمند نتوانست مثل تیم آلن از عهده این کار بربیاید. اینکه دستاندرکاران «لایتیر» نتوانستهاند از تیم آلن برای این پروژه استفاده کنند، خود جای علامت سؤال دارد. در هر صورت، نوع و لحن متفاوت کریس ایوانز نسبت به تیم آلن یکی دیگر از دلایلی است که بیننده نمیتواند با باز ارتباط برقرار کند؛ چراکه جادوی تیم آلن و صد البته تام هنکس به عنوان صداپیشه وودی به این راحتی از ذهن بینندههای «داستان اسباببازی» پاک نخواهد شد.
عوامل سازنده «لایتیر» تلاش کردهاند تا ارجاعات متعددی به چند فیلم گذشته بدهند اما در عوض سوتی و گاف عجیبی در همان ابتدای فیلم میدهند. در متن سکانس افتتاحیه «لایتیر» به این نکته اشاره میشود که اندی بهواسطه تماشای فیلم در صدد خرید اسباببازی باز لایتیر بود اما اگر به گذشته سفر کنیم، در داستان فیلم «داستان اسباببازی۱» خیلی واضح به این موضوع اشاره میشود که اندی خودش این اسباببازی را نخریده و مادرش، باز را به عنوان کادوی تولد خریداری میکند تا اندی را سورپرایز کند.
انیمیشن «لایتیر» با درجهبندی سنی PG میتواند مناسب برای تماشا در جمعهای خانوادگی باشد. هر چند، ماجراجویی باز لایتیر در این قصه نه آنچنان معرکه و شاهکار است که در خاطرتان باقی بماند و نه آنچنان ضعیف که بخواهید نیمه کاره رهایش کنید. اگر انیمیشن «لایتیر» را مدام با چهار فیلم «داستان اسباببازی» مقایسه نکرده و از طرفی انتظار یک انیمیشن به شدت مفرح و کمدی را نداشته باشید، به احتمال زیاد از تماشای «لایتیر» پشیمان نخواهید شد.
منبع: دیجیکالا مگ/ رسول خردمندی
انتهای پیام/
There are no comments yet