ماهنامه صبا
ژاپن به عنوان زادگاه انیمه، جایگاه بسیار ویژه‌ای در تولید و صادرات این سبک انیمیشن در جهان دارد.
انیمیشن ژاپنی که با نام انیمه (Anime) شناخته می‌شود، یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین بخش‌های صنعت انیمیشن در جهان است. این سبک انیمیشن با ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود توانسته است جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ و هنر جهانی پیدا کند. ژاپن به عنوان زادگاه انیمه، جایگاه بسیار ویژه‌ای در تولید و صادرات این سبک انیمیشن در جهان دارد. این کشور نه تنها به عنوان بزرگترین تولیدکننده انیمه در سطح جهانی شناخته می‌شود، بلکه بخش عمده‌ای از صادرات انیمه را نیز در اختیار دارد.
بزرگترین صادرکننده انیمه در جهان
ژاپن بزرگترین صادرکننده انیمه در جهان است و بخش قابل توجهی از بازار جهانی انیمیشن را در اختیار دارد. انیمه ژاپنی در بسیاری از کشورهای جهان محبوبیت زیادی دارد و در مناطقی مانند آسیا، آمریکای شمالی، اروپا و آمریکای لاتین پخش و تماشا می‌شود.
ژاپن به عنوان بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده انیمه در جهان، نقش بسیار مهمی در صنعت انیمیشن جهانی ایفا می‌کند. انیمه ژاپنی با سبک بصری منحصربه‌فرد، داستان‌های جذاب و متنوع، شخصیت‌های به یادماندنی و کیفیت بالای تولید، توانسته است جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ و هنر جهانی پیدا کند. این صنعت با حمایت‌های دولتی، استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته و بازاریابی مناسب، همچنان به رشد و توسعه خود ادامه می‌دهد و به عنوان یکی از منابع مهم درآمد ژاپن و یکی از عناصر فرهنگی تأثیرگذار در جهان شناخته می‌شود.
پس از ژاپن، کشورهای دیگری نیز در صنعت انیمیشن فعالیت دارند، اما هیچ کدام به اندازه ژاپن در صادرات انیمه قدرتمند نیستند. با این حال، برخی از کشورها در زمینه تولید و صادرات انیمیشن در سطح جهانی شناخته شده‌اند که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
کره جنوبی با تولید انیمیشن‌های باکیفیت و خلاقانه، به ویژه در زمینه انیمیشن‌های سه بعدی، شهرت دارد. اگرچه بیشتر تمرکز این کشور بر تولید انیمیشن برای بازار داخلی و همکاری با شرکت‌های بین‌المللی است، اما در سال‌های اخیر صادرات انیمیشن کره‌ای به بازارهای جهانی افزایش یافته است.
آمریکا نیز یکی از بزرگترین تولیدکنندگان انیمیشن در جهان است، اما بیشتر تمرکز این کشور بر تولید انیمیشن‌های غربی و برای مخاطبان غربی است. بسیاری از انیمیشن‌های آمریکایی نیز به بازارهای بین‌المللی صادر می‌شوند و طرفداران زیادی دارند.
چین نیز در حال توسعه صنعت انیمیشن خود است و سرمایه‌گذاری‌های زیادی در این زمینه انجام داده است. تولید انیمیشن‌های چینی، به ویژه انیمیشن‌های سه بعدی، در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته است. چین تلاش می‌کند تا با تولید انیمیشن‌هایی با سبک و فرهنگ چینی، در بازار جهانی جایگاهی کسب کند.
نکته جالب اینجاست که فرانسه هم در زمینه تولید انیمیشن‌های هنری و تجربی بسیار فعال است و انیمیشن‌های فرانسوی در جشنواره‌های بین‌المللی جوایز متعددی کسب کرده‌اند. فرانسه با تولید انیمیشن‌های با کیفیت، به ویژه در سبک‌های متفاوت، توانسته است جایگاه خود را در صنعت انیمیشن تثبیت کند.
درآمدهای میلیارد دلاری انیمه برای ژاپنی‌ها
انیمه یکی از عناصر کلیدی هدف دولت ژاپن برای تولید سالانه ۲۰ تریلیون ین (۱۳۰ میلیارد دلار) از طریق بازار محتوا تا سال ۲۰۳۳ است. محتواهای این کشور در سال ۲۰۲۲ حدود ۴.۷ تریلیون ین (۳۱ میلیارد دلار) درآمد داشتند. انجمن انیمیشن ژاپن پیش‌بینی می‌کند که انیمه باید ۶.۴ تریلیون ین (۴۲ میلیارد دلار) از این هدف را در سال ۲۰۳۳ تشکیل دهد که تقریباً دو برابر رکورد سال ۲۰۲۳ خواهد بود.
میچیهیکو اومزاوا، رئیس شرکت «شین-ای انیمیشن» اظهار داشت که افزایش تعداد عناوین انیمه برای رسیدن به این هدف در حال حاضر به دلیل کمبود منابع انسانی امکان‌پذیر نیست. او پیشنهاد کرد که تولیدکنندگان محتوا باید بر گسترش فروش‌های خارجی و افزایش قیمت هر عنوان تمرکز کنند.
کوتارو یوشیکاوا، مدیر ارشد و معاون ارشد کمپانی «TMS Entertainment» نیز می‌گوید که ظرفیت گسترش در بازارهای جدید مانند هند، خاورمیانه و آفریقا وجود دارد. اومزاوا و یوشیکاوا هر دو اشاره کردند که استودیوهای آن‌ها به صورت آزمایشی با هوش مصنوعی مولد کار می‌کنند، اما استفاده عملی از آن در انیمیشن هنوز چند سال دیگر فاصله دارد.
انجمن انیمیشن ژاپن (AJA) اعلام کرده که صنعت انیمه این کشور در سال ۲۰۲۳ به رکورد ۲۲ میلیارد دلاری دست یافته که بالاترین میزان در تاریخ بوده و ۱۴ درصد افزایش نسبت به سال ۲۰۲۲ داشته است.
یافته‌های انجمن انیمیشن ژاپن نشان داد که درآمدهای حاصل از آثار انیمه در خارج از کشور در سال ۲۰۲۳ از درآمدهای داخلی پیشی گرفته است؛ به طوری که ۵۱.۵ درصد از درآمدها، معادل ۱۱.۲۵ میلیارد دلار (۱.۷۲ تریلیون ین) از خارج و ۴۹.۵ درصد یا ۱۰.۶ میلیارد دلار (۱.۶۲ تریلیون ین) از داخل بوده است. این دومین بار است که درآمدهای انیمه در خارج از کشور از داخل پیشی می‌گیرد و نخستین بار در سال ۲۰۲۰ بود.
انیمه، بازوی قدرتمند فرهنگ ژاپن
انیمه نه تنها یک صنعت سرگرمی است، بلکه به عنوان یک ابزار قدرتمند در دیپلماسی فرهنگی و دستیابی به اهداف سیاسی نیز عمل می‌کند.
انیمه به عنوان یک محصول فرهنگی محبوب، به ژاپن این امکان را می‌دهد تا ارزش‌ها، سنت‌ها و دیدگاه‌های خود را به طور غیرمستقیم در سطح جهان ترویج کند. این امر به تقویت «قدرت نرم» ژاپن کمک می‌کند، به این معنی که نفوذ و جذابیت فرهنگی این کشور در بین سایر ملل افزایش می‌یابد. انیمه‌ها اغلب بر ارزش‌هایی مانند سخت‌کوشی، احترام به دیگران، دوستی و فداکاری تأکید دارند که می‌توانند تأثیر مثبتی بر دیدگاه بین‌المللی نسبت به ژاپن داشته باشند.
تاکید بر این نکته ضروری است که پس از جنگ جهانی دوم، ژاپن تلاش زیادی برای بازسازی چهره خود در سطح بین‌المللی انجام داده است. انیمه نقش مهمی در این فرآیند ایفا کرده است. با نشان دادن جنبه‌های مثبت فرهنگ ژاپن، انیمه به تغییر تصورات منفی گذشته کمک می‌کند.
از سوی دیگر بسیاری از انیمه‌ها از مکان‌های واقعی در ژاپن الهام گرفته‌اند یا به آن‌ها اشاره دارند. این امر باعث می‌شود که طرفداران انیمه به بازدید از این مکان‌ها ترغیب شوند و به این ترتیب به صنعت گردشگری ژاپن کمک کنند. مکان‌هایی مانند معابد، خیابان‌ها و شهرهایی که در انیمه‌ها به تصویر کشیده شده‌اند، به مقاصد گردشگری محبوبی برای طرفداران تبدیل شده‌اند.
دولت ژاپن همچنین با استفاده از انیمه در برنامه‌های دیپلماتیک خود، سعی در تقویت روابط با سایر کشورها دارد. این امر می‌تواند شامل برگزاری جشنواره‌های انیمه، نمایشگاه‌ها و همکاری‌های فرهنگی باشد. برنامه‌های تبادل فرهنگی که با محوریت انیمه برگزار می‌شوند، می‌توانند به ایجاد درک و همدلی بیشتر بین مردم ژاپن و سایر کشورها کمک کنند. در واقع انیمه فرصتی برای آشنایی با فرهنگ، تاریخ، زبان و آداب و رسوم ژاپنی فراهم می‌کند. این امر باعث می‌شود که مخاطبان بین‌المللی با فرهنگ ژاپن بیشتر آشنا شوند و به آن علاقه مند شوند. انیمه‌ها اغلب شامل عناصر فرهنگی مانند غذاها، لباس‌ها، جشن‌ها و سنت‌های ژاپنی هستند که به ترویج این فرهنگ کمک می‌کنند.
صادرات انیمه ژاپن نه تنها یک دستاورد اقتصادی است، بلکه یک ابزار قدرتمند در سیاست خارجی و دیپلماسی فرهنگی این کشور نیز محسوب می‌شود. انیمه به ژاپن کمک می‌کند تا قدرت نرم خود را افزایش دهد، تصویر بین‌المللی خود را بهبود بخشد و روابط دیپلماتیک خود را با سایر کشورها تقویت کند. با این حال، ژاپن باید به چالش‌ها و محدودیت‌های این صنعت نیز توجه داشته باشد تا بتواند به طور پایدار از مزایای آن بهره‌مند شود.
محتوای انیمه‌های ژاپنی
محتوای انیمه‌های ژاپنی بسیار غنی، متنوع و عمیق است. این انیمه‌ها نه تنها سرگرم‌کننده هستند، بلکه می‌توانند به مخاطبان خود درس‌هایی درباره زندگی، ارزش‌های انسانی، مفاهیم فلسفی و مسائل اجتماعی ارائه دهند. تنوع مضامین، ژانرها، سبک‌ها و الگوهای روایی در انیمه‌ها باعث شده است که این هنر به یکی از پدیده‌های فرهنگی مهم جهان تبدیل شود و طرفداران زیادی در سراسر دنیا داشته باشد. با این حال مهمترین درونمایهها را می‌توان به این صورت دسته بندی کرد
از درونمایهها به‌طور مداوم در انیمه‌ها تکرار می‌شوند و محبوبیت زیادی بین مخاطبان دارند. در اینجا به چند مورد از محبوب‌ترین درونمایهها اشاره می‌کنم:
اهمیت و جایگاه دوستی و پیوندهای خانوادگی: انیمه‌ها اغلب نشان می‌دهند که چگونه دوستی می‌تواند به افراد قدرت دهد، آن‌ها را در برابر مشکلات متحد کند و در نهایت به پیروزی برساند. نمونه موفق این انیمه‌ها می‌توان به ناروتو (Naruto) و تمرکز بر دوستی ناروتو، ساکورا و ساسکه و رشد این پیوندها در طول داستان؛ وان پیس (One Piece) و تأکید بر پیوند و رفاقت میان دزدان دریایی کلاه حصیری و همچنین فری تیل (Fairy Tail) ونشان دادن قدرت دوستی در بین اعضای انجمن پری تیل اشاره کرد.
تلاش و پشتکار برای رسیدن به رویاها: بسیاری از انیمه‌ها شخصیت‌هایی را نشان می‌دهند که با وجود چالش‌ها و سختی‌ها، به تلاش خود ادامه می‌دهند و در نهایت به موفقیت می‌رسند. از جمله در انیمه بسیار معروف آکادمی قهرمانانه من (My Hero Academia) که داستان تلاش ایزوکو میدوریا برای تبدیل شدن به یک قهرمان بزرگ است یا هایکیو!! (Haikyuu!!) و تلاش تیم والیبال دبیرستان کاراسونو برای رسیدن به قله.
مبارزه با شر و برقراری عدالت: بسیاری از انیمه‌ها شخصیت‌هایی را نشان می‌دهند که برای دفاع از دیگران و ارزش‌های اخلاقی، با نیروهای شر روبرو می‌شوند. مانند حمله به تایتان (Attack on Titan) که مبارزه بشریت با تایتان‌ها و تلاش برای بقاست یا بلیچ (Bleach) که مبارزه ایچیگو کوروساکی و سایر شینیگامی‌ها با هالوها و نیروهای شیطانی است.
رشد و بلوغ شخصیت‌ها: انیمه‌ها اغلب نشان می‌دهند که چگونه شخصیت‌ها با چالش‌ها و تجربه‌های مختلف روبرو می‌شوند و از آن‌ها درس می‌گیرند و به افرادی پخته‌تر و کامل‌تر تبدیل می‌شوند. مانند دفترچه مرگ (Death Note) که داستان رشد و تغییر لایت یاگامی در طول داستان است.
هنوز دیدگاهی منتشر نشده است