ماهنامه صبا
حضور در جشنواره فیلم فجر امسال تجربه‌ای دوگانه بود؛ از یک‌سو، رویدادی که مهم‌ترین ویترین سینمای کشور محسوب می‌شود، و از سوی دیگر، صحنه‌ای از مصرف بی‌رویه و تولید زباله‌هایی که بیشتر ناشی از بسته‌بندی مواد غذایی بودند.
حضور در جشنواره فیلم فجر امسال تجربه‌ای دوگانه بود؛ از یک‌سو، رویدادی که مهم‌ترین ویترین سینمای کشور محسوب می‌شود، و از سوی دیگر، صحنه‌ای از مصرف بی‌رویه و تولید زباله‌هایی که بیشتر ناشی از بسته‌بندی مواد غذایی بودند. نکته تأمل‌برانگیز اینجاست که این حجم از زباله در «کاخ رسانه» تولید شد؛ جایی که خبرنگاران و اصحاب فرهنگ گرد هم آمده‌اند، یعنی کسانی که خود باید از مروجان فرهنگ درست باشند.
در شرایطی که بحران‌های زیست‌محیطی به یکی از چالش‌های جدی کشور و جهان تبدیل شده است، انتظار می‌رود رویدادهای فرهنگی نیز به مسئولیت اجتماعی خود در این زمینه واقف باشند. اما آنچه در این جشنواره شاهد بودیم، نشانی از این رویکرد نداشت. بسته‌بندی‌های غیرضروری، ظروف یک‌بار مصرف، عدم تفکیک و نبود کمترین نشانه‌ای از مدیریت پسماند نشان می‌دهد که هنوز نگاه محیط‌زیستی در چنین رویدادهایی جایگاهی پیدا نکرده است.
از سوی دیگر، نقش برگزارکنندگان جشنواره نیز در این میان بسیار مهم است. تغییر الگوی پذیرایی، استفاده از بسته‌بندی‌های قابل‌بازیافت، کاهش ظروف یک‌بار مصرف و ایجاد سازوکاری برای تفکیک و بازیافت زباله‌ها می‌تواند تأثیر بسزایی در کاهش آثار مخرب زیست‌محیطی این رویدادها داشته باشد. علاوه بر این، رسانه‌ها نیز باید به این موضوع حساس باشند و با پرداختن به مسئله، افکار عمومی را نسبت به ضرورت تغییر سبک برگزاری رویدادها آگاه کنند.
در کنار همه این موارد، مخاطبان جشنواره‌ها نیز می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای در کاهش تولید پسماند داشته باشند. استفاده از ظروف چندبار مصرف شخصی، پرهیز از دریافت اقلام بسته‌بندی‌شده غیرضروری و مشارکت در تفکیک پسماند از جمله اقداماتی است که می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند. تغییر رفتار تک‌تک افراد در چنین رویدادهایی، تأثیری بزرگ بر محیط‌زیست خواهد داشت. البته در دوره چهل و سوم جشنواره فیلم فجر آنچه بیش از همه تأسف برانگیز بود رها سازی زباله توسط تماشاگران در سال نمایش فیلم بود که با هیچ منطق و قاعده ای قابل توجیه نیست. جشنواره‌ای که قرار است فرهنگ‌ساز باشد، باید از خودش شروع کند. اینکه در کاخ رسانه این‌چنین پسماند تولید شود و شاهد رها‌سازی پسماند در فضاهای عمومی باشیم، نشان می‌دهد که هنوز راه زیادی برای رسیدن به مسئولیت‌پذیری محیط‌زیستی در رویدادهای فرهنگی و در بین اهالی فرهنگ و رسانه داریم.
راه‌حل چیست؟ حضور یک مشاور محیط‌زیستی در تیم اجرایی چنین رویدادهایی می‌تواند بخشی از راه‌حل باشد. کسی که از مرحله طراحی پذیرایی، تأمین اقلام موردنیاز، مدیریت پسماند و فرهنگ‌سازی، به بهینه‌سازی این روند کمک کند. بسیاری از جشنواره‌های معتبر دنیا سال‌هاست که به این رویکرد پایبند شده‌اند، چرا ما نباید در مسیر این تحول گام برداریم؟
امیدواریم که این یادداشت تلنگری باشد تا در سال‌های آینده، جشنواره فیلم فجر و سایر رویدادهای فرهنگی کشور، بیش از پیش به نقش خود در حفاظت از محیط‌زیست توجه کنند. در نهایت، یک جشنواره فرهنگی تنها با ارائه فیلم‌های خوب معنا پیدا نمی‌کند، بلکه باید در تمام ابعاد، الگویی برای جامعه باشد؛ الگویی که نشان دهد فرهنگ‌سازی فقط بر پرده سینما اتفاق نمی‌افتد، بلکه در تمام جزئیات یک رویداد فرهنگی نمود دارد.
نویسنده: پاپلی کریمی
هنوز دیدگاهی منتشر نشده است