در این گزارش ماهنامه صبا به فیلمهای ستایش شده سینمای آلمان پرداختهایم.
انتخاب بهترین فیلمهای سینمای آلمان بر اساس امتیاز ای.ام.دی.بی صورت گرفته است و ما در این لیست همچنین فیلمهایی که توانستهاند معتبرترین جوایز بین المللی را کسب کنند، آوردهایم
فیلم زندگی دیگران(The Lives of Others)
درباره فیلم: فیلم آلمانی The Lives of Others یا «زندگی دیگران» اولین فیلم بلند فلوریان هنکل فون دونرسمارک است که با بودجه حدود ۲ میلیون دلاری ساخته شده و حدود ۱۰۰ میلیون دلار فروش داشته است. داستان این فیلم در مورد تحت نظر داشتن ساکنان آلمان شرقی و در صدر آنها کارگردان تئاتر، گئورک دریمن، توسط ماموران اشتازی، سازمان امنیتی آلمان شرقی است. فیلم زندگی دیگران، جوایز و افتخارات زیادی نیز کسب کرده است که از مهمترین آنها میتوان به جایزه اسکار بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان و فیلم منتخب تماشاگران جشنواره لوکارنوی سوئیس اشاره کرد.
موضوع فیلم: یکی از مهمترین وقایع تاریخ معاصر، سقوط دیوار برلین و اتحاد آلمان است. آلمان شرقی (DDR) که با خط فکری سوسیالیستی، زندگی مردمش را در نظر میگرفت. ترسی که به جان همه انداخته بود، به آنها میگفت ما در هر لحظه، شما را تحت نظر قرار داریم. پلیسهای امنیتی که از کوچکترین جزئیات زندگی دیگران خبر داشتند و با پیشرفتهترین تکنولوژیها، آنها را تحت نظر میگرفتند. فلوریان هنکل فون دونرسمارک، در اولین فیلم خود، یک دیوار استعارهای بین این دو جبهه مردم و پلیس امنیت میسازد و نشان میدهد این دیوار و در نهایت، دیوار برلین، چگونه فرو ریخت.
جوایز و افتخارات: فیلم زندگی دیگران در ۲۳ مارس ۲۰۰۶ (۳ فروردین ۱۳۸۵) در آلمان اکران شد. این فیلم که با بودجهای ۲ میلیون دلاری ساخته شده، درنهایت توانست فروش خود در جهان را به نزدیک ۷۸ میلیون دلار برساند. فیلم سینمایی زندگی دیگران ۲۰۰۶ افتخارات بسیاری در کارنامه خود دارد. این اثر در جشنواره فیلم آلمان ۱۱ نامزدی کسب کرد که از آن میان ۷ جایزه را با خود به خانه برد. این فیلم درام برنده جایزه اسکار و جایزه بفتا، و نامزد جایزه گلدن گلوب در بخش بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان نیز شده است. ضمن اینکه توانست برنده جایزه بهترین فیلم خارجی در بیست و دومین دوره جوایز مستقل اسپریت ایندیپندنت شود.
در وبسایت راتن تومیتوز از ۱۴۹ نقد، ۹۳% آنها نقد مثبت بوده است. در متاکرتیک نیز میبینیم که براساس ۳۹ نقد، امتیاز ۸۹ از ۱۰۰ به این فیلم اختصاص داده شده است. با توجه به اینکه کارگردان این فیلم در خارج از آلمان شرقی بزرگ شده و هنگام فروریختن دیوار ۱۶ سال داشت، اصالت فیلم مورد تحسین بسیاری از منتقدین قرار گرفته است.
فیلم سینمایی ام ( M)
موضوع فیلم: M یکی دیگر از آثار موفق فریتس لانگ و به عقیده خودش بهترین فیلم او است که در فهرست بهترین فیلم های آلمانی تاریخ قرار میگیرد. هانس بکرت قاتل ناشناخته زنجیرهای دختران است که با اغوای دختران کوچک آنها را به کام مرگ میکشاند. نیروی پلیس بنا به دستور مستقیم وزیر، بیشترین تلاشهای خود برای دستگیری این قاتل زنجیرهای را انجام میدهد و پس از چند تلاش بینتیجه سرانجام موفق میشود که به کمک شبکه گداها هانس بکرت را بازداشت کرده و وی را روانه دادگاه کند.
درباره فیلم: فیلم ام در سال ۱۹۳۱ ساخته شده است. این فیلم محصول کشور آمریکا و آلمان است. فیلم به هیچ وجه موسیقی متن و تیتراژ ندارد. مخاطب تنها صداهای طبیعی شهر مانند حرکت اتوموبیل و سوت پلیس و هیاهوی مردم و مواردی از این دست را میشنود. به بیانی دیگر، مخاطب تنها صدای خسته و نخراشیده شهر را میشنود و این نیز تاکیدی بر تباهی و سنگینی سایه غم بر شهر نیز هست. تنها نوای موجود در فیلم، سوت زدن قاتل است که آهنگی به فیلم میافزاید و همین سوت زدن است که موجب دستگیریاش میشود.
جوایز فیلم: در سال ۲۰۱۸ بی.بی.سی « M » را به عنوان سیزدهمین فیلم غیرانگلیسی زبان برتر تاریخ سینما انتخاب کرد. همچنین « M » در لیست بهترین فیلمهای تاریخ سینما نوشته راجر ایبرت قرار دارد. فریتز لانگ « M » را ساخت تا بتواند اعتبار گذشته اش را بدست آورد. پیش از « M »، لانگ با دو فیلم « متروپلیس » و « زنی در ماه » در باکس آفیس شکست خورده بود.
فیلم کلانشهر ( Metropolis)
موضوع فیلم: «کلانشهر» یا Metropolis یکی از فیلم های کلاسیک در فهرست بهترین فیلم های سینمای آلمان، به کارگردانی فریتس لانگ است که به صورت سیاه و سفید ساخته شده است. این فیلم صامت که در دوران خود سر و صدای بسیاری به پا کرد از داستانی آیندهنگرانه در سال ۲۰۲۶ در یک کلانشهر حکایت دارد که مردم آن به دو گروه کارگران و برنامه ریزان شهر تقسیم شدهاند. برنامه ریزان شهر در برجها و آسمان خراشهایی مجلل زندگی میکنند، درحالی که کارگران در زیرزمین و با شرایطی سخت مشغول به زندگی هستند. داستان فیلم درباره پسر رئیس شهر است که بر خلاف پدر خود به قشر کارگر اهمیت میدهد و حقوق کارگران را به آنها یادآوری کرده و وعده آمدن یک منجی برای نزدیک کردن دو گروه را به هم میدهد.
درباره فیلم: متروپلیس قطعاً فیلمی است که “توسط نخبگان و برای نخبگان ساخته شده است”. این فیلم به دغدغههای افرادی اشاره دارد که جهان را مدیریت میکنند و راهحلی ارائه میدهد تا وضع موجود چگونه تغییر نکند. نمادگرایی نیز بر این فیلم سایه افکنده و نمادهای بسیاری را در این فیلم میبینید که به اسرار و رموز دوران باستان اشاره دارد و باید توسط اعضای واقعی رمزگشایی شوند. به عبارت دیگر، این فیلم عمدتاً بر طبقه حاکم تمرکز دارد.
جوایز و افتخارات: ساخت این فیلم سیاه و سفید در زمان خود حدود ۴ میلیون مارک هزینه دربرداشت و گرانترین فیلم دهه بیست میلادی بهشمار میآید. برای اکران در سینماهای آمریکا نسخه اصلی آن تا ۸۰ دقیقه کوتاه شد و بیشتر صحنههای مناقشهانگیز آن همچون صحنهٔ انکار وجود خدا، رقص در باشگاه شبانه و صحنه غرق شدن کودکان از آن سترده شد.
یک نسخه بازپیراییشده از فیلم مادرشهر در سال ۲۰۰۱ در جشنواره فیلم برلین به نمایش درآمد و در همان سال این فیلم در فهرست حافظه جهانی یونسکو ثبت شد.
فیلم سقوط ( Downfall)
موضوع فیلم: این فیلم در جریان نبرد برلین در جنگ جهانی دوم، زمانی که آلمان نازی در آستانه سقوط بود، میگذرد و روزهای پایانی آدولف هیتلر را به تصویر میکشد؛ سقوط دوازده روز آخر زندگی آدولف هیتلر یعنی از ۱۷ تا اواخر آوریل سال ۱۹۴۵ میلادی را در سنگر زیرزمینی فرماندهی او به تصویر کشیده است؛ در این مرحله، فیلم از فروریختن ماشین نظامی و دستگاه سیاسی عظیم رژیم نازی آلمان پرده برمیدارد. سقوط بر اساس کتاب پناهگاه هیتلر اثر تراودل یونگه، کتاب تا آخرین ساعت اثر ملیسا مولر، کتاب هیتلر اثر یوآخیم فست و همچنین خاطرات آلبرت اشپر و ارنست گونتر باده ساخته شده است.
درباره فیلم: این فیلم که علاوه بر زندگی هیتلر، چگونگی سقوط دستگاه نظامی و سیاسی عظیم نازیها را نیز روایت میکند، با هزینهای بالغ بر ۱۳.۵ میلیون یورو، پرهزینهترین فیلم تاریخ سینمای آلمان به حساب میآید. سقوط فیلمی بیوگرافی، درام، تاریخی و جنگی محصول سال ۲۰۰۴ کشورهای آلمان، اتریش و ایتالیا به کارگردانی الیور هرشبیگل است که توسط سه کمپانی Constantin Film و Norddeutscher Rundfunk (NDR) و Westdeutscher Rundfunk (WDR) تولید و منتشر شد.
جوایز و افتخارات: این فیلم در میان «۱۰۰۱ فیلم شما باید قبل از مرگ» ببینید، تدوین شده توسط استیون اشنایدر قرار دارد. این فیلم در اسکار ۲۰۰۴ نامزد جایزه بهترین فیلم خارجی زبان شد؛ مجله انگلیسی امپایر این فیلم را در لیست صد فیلم برتر تاریخ سینمای جهان قرار داده است؛ فیلم سقوط با کسب رتبه ۱۲۷ در میان ۲۵۰ فیلم سایت معتبر IMDb قرار دارد. این فیلم توانسته جایزه بهترین فیلم هیئت ملی منتقدین آمریکا، جایزه بهترین فیلم خارجی زبان سال انجمن منتقدان لندن در ۲۰۰۶، جایزه بهترین فیلم مستقل خارجی جوایز فیلم مستقل بریتانیا، بهترین فیلم غیر آمریکایی بودیل، بهترین فیلم غیر آمریکایی جشنواره رابرت ۲۰۰۶ و… را کسب کند.
فیلم کوبیدن بر در بهشت (Knockin’ on Heaven’s Door)
موضوع فیلم: Knockin’ on Heaven’s Door یا «کوبیدن بر در بهشت» یکی از بهترین فیلمهای کمدی به کارگردانی توماس جان و ساخته ۱۹۹۷ از بهترین فیلمهای سینمای آلمان است. داستان این فیلم حکایتی است از زندگی دو مرد که در کنار هم در بیمارستان بستری هستند و متوجه میشوند که به دلیل ابتلا به بیماری لاعلاج تنها چند ماه دیگر زنده خواهند ماند. آنها تصمیم میگیرند به جای حبس ماندن در بیمارستان و گذراندن بقیه عمر کوتاهشان به درمان، از بیمارستان فرار و شروع به ماجراجویی کنند. نقطه شروع ماجراجویی هم اینجاست که یک شب ، یکی از مردها متوجه میشود که رفیق تازهاش به عمرش دریا را از نزدیک ندیده و تصمیم میگیرند باهم به سمت دریا حرکت کنند که از نظرشان کمتر از بهشت نیست. ماجراجویی آنها با فرار از بیمارستان و دزدیدن مرسدس بنز آغاز میشود و ناخواسته وارد یک ماجرای گنگستری-پلیسی میشوند که پای یک میلیون مارک آلمان در میان آن است. پایان فیلم شاید ظاهرا تلخ باشد، اما اشک شیرینی بر صورت آدم جاری میکند.
درباره فیلم: اتفاقات فیلم کوبیدن بر در بهشت گاها خنده دار بوده و سعی میشود داستان این فیلم اغلب با ژانر کمدی پیش برود، اما گاهی اوقات نیز حکایت زندگی مارتین و رودی صحنههایی احساسی را نیز به رخ میکشد که میتوانند اشک از چشمان هر بینندهای جاری کنند.
فیلم شاخ به شاخ (Head-On)
موضوع فیلم: Head-On یا «شاخ به شاخ» یکی دیگر از فیلم های آلمانی خوب و موفق است که در سال ۲۰۰۴ به کارگردانی فاتح آکین ساخته شده است. این فیلم که ژانری عاشقانه و درام دارد داستان عاشقانه دختر ۲۲ ساله ترکی به نام سبیل با مردی ۲۰ سال بزرگتر از خودش به نام جاهیت که او نیز اصلیتی ترک داشته و مقیم آلمان است را به تصویر میکشد. یک همسر ترک تنها چیزی است که سبیل میخواهد تا خود را از فشار خانواده ترک و ازدواج احتمالا تحمیلی رها سازد. اما وقتی با جاهیت آشنا میشود اتفاقات غیر منتظرهای برای او رخ میدهد.
درباره فیلم: Head-On روایت انسانهای در حال غرق شدن است که در یک مسیر همراه هم شدند. انسانهای با پیشینه خودکشی و آیندهای مبهم و اعمال و تصمیم گیریهای غافلگیر کننده. این فیلم تصویری هر چند هولناک از جمعیت بزرگ ترکهای آلمان و دیگر مهاجران آن ارائه میدهد. جمعیتی که همانند لاتینهای آمریکا هر چند برای به چرخش درآوردن چرخهای اقتصاد آن جامعه ضروری هستند، اما مورد احترام شایسته واقع نمیشوند. شاخ به شاخ نشان میدهد که چگونه برای بسیاری از مهاجران، بین عناصر سنتی و مدرن، به ویژه کسانی که پس زمینههای اسلامی دارند، زندگی در غرب با تنش و درگیری همراه میشود. مهاجران ترک در حال حاضر چندان در رسانههای اصلی دیده نمیشوند، اما شاخ به شاخ با نشان دادن داستان این دو مهاجر، صدایی به این مهاجران میدهد.
افتخارات و جوایز: پس از هفده سال ناکامی سینمای آلمان در جشنواره برلین(که متعلق به کشور خودشان است) این فیلم موفق شد خرس طلایی جشنواره برلین را دریافت کند. این فیلم جدا از خرس طلایی جشنواره برلین، چندین جایزه اروپایی دیگر را نیز از آن خود کرد.
فیلم یکشنبه غم انگیز ( Gloomy Sunday)
موضوع فیلم: پیرمردی آلمانی به نام هانس ویک (بکر) همراه با همسر سالخورده اش بعد از گذشت نیم قرن به رستورانی در بوداپست سر میزند. او هنگام صرف ناهار از نوازنده میخواهد تا آهنگی قدیمی را بنوازد، چند لحظه بعدهمزمان با دیدن عکس زنی بر روی پیانو بر اثر سمی که درغذایش ریخته شده بود، میمیرد. عکس متعلق به دختر زیبایی به نام ایلونا (ماروزسن) بود که در زمان جنگ با همکاری مرد مهربانی به نام لاسلو ( کورل) و پیانیست جوانی به نام آندریش (دیوروسینی) رستوران را اداره میکردند و…
درباره فیلم: فیلم یکشنبه غمانگیز را میتوانیم از فیلم های آلمانی جنگ جهانی دوم بدانیم. گرچه داستان فیلم به طور مستقیم در جبهه جنگ نمیگذرد، اما وقایع آن در طول جنگ جهانی در کشور مجارستان روایت میشود. داستان با عشق لاسلو به الیزابت شروع میشود. الیزابت همسری عصبانی و ناراضی دارد و به همین دلیل لاسلو به طور مخفیانه با او قرار میگذارد. اما با ورود آندرش، همه چیز تغییر میکند و رابطه لاسلو با الیزابت به زودی به پایان میرسد. «یکشنبهی غم انگیز» یک اهنگ قدیمی مجارستانی است که تقریبا اکثر مردم آن سرزمین و دیگر سرزمینهای آلمانی زبان حداقل با ریتمش آشنا هستند وخوانندگان بسیاری هم در گذر ایام آن را اجرا کردهاند. این آهنگ در ۱۹۳۳ توسط رزو سرز ساخته شد ودر ۱۹۳۵ به مرحله انتشار رسید و موج خودکشیها از سال ۱۹۳۶ شروع شد. در این فیلم اما داستانی خیالی وعاشقانه برای این آهنگ ساخته شده که حتی برای بینندگان سایر کشورها که احساس خاصی به این آهنگ ندارند هم میتواند جذاب و متاثرکننده باشد.
جوایز و افتخارات: این فیلم در فهرست بهترین فیلمهای آلمانی و محصول مشترکی از دو کشور آلمان و مجارستان است. این فیلم جوایز بسیاری از کشور آلمان و دیگر کشورهای اروپایی به دست آورد.
فیلم هرگز روی برنگردان ( Never Look Away)
موضوع فیلم: فیلم به روایت سرگذشت نقاشی به نام کرت بارنرت میپردازد که برای یافتن هنر متعالی و شخصیاش، سفری را از آلمان شرقی به آلمان غربی طی میکند. همچنین فیلم از زندگی نقاش مشهور گرهارد ریشتر نیز الهام گرفته است. سفر بارنرت سفریست در درون خود. از واقع گرایی به انتزاع. سفری سه ساعته که همواره این پرسش را در ذهنمان تداعی میکند که رسالت هنر در چیست و تا چه اندازه میتواند تاثیر گذار باشد؟ او هنوز از اتفاقانی که در دوران کودکی رژیم آلمان شرقی برای او رقم زده عذاب میکشد. زندگی کرت بارنرت زمانی تغییر میکند که وی یک دانشجو به نام «الی» را ملاقات میکند. با ملاقات الی، کرت به این نتیجه میرسد که با عشق زندگی خود آشنا شده و از آن پس اتفاقات جدیدی در زندگی وی رخ میدهد.
درباره فیلم: دونرسمارک پس از تجربه شکست خورده «توریست»، برای نه سال آزگار فیلم نساخت تا پس از محو شدن خاطره فیلم پیشینش، اثری قابل توجه بسازد و این بار سراغ آغاز دوران سهمگین حکمرانی هیتلر رفت؛ زمانی که رویکرد فاشیستی نازی رخ مینمود و این رویکرد در همه شئون نمود پیاده کرده بود.
جوایز و افتخارات: فیلم «هرگز روی برنگردان» که در دو رشته بهترین فیلم و بهترین فیلمبرداری نامزد دریافت جایزه اسکار شد. این فیلم در مسابقه جشنواره ونیز خوش درخشید و در بسیاری از جشنوارهها حائز بهترین عنوان فیلم و کارگردانی شد.
فیلم خداحافظ لنین (Good Bye Lenin)
موضوع فیلم: فیلم داستان یک خانواده در آلمان شرقی و قبل از نوامبر ۱۹۸۹ را روایت میکند. کریستین مادر خانواده که طرفدار حکومت برلین شرقی است، قبل از فروپاشی دیوار برلین به کما میرود و چند ماه بعد به هوش میآید. در این شرایط خانوادهاش برای محافظت از کریستین، باید کاری کنند تا مادرشان فکر کند که کمونیسم هنوز زنده است.
درباره فیلم:Good bye Lenin یک کمدی سیاه آلمانی است که بسیار آگاهانه وارد مسائل اجتماعی میشود و بهخوبی فضا و مشکلات آلمان شرقی پساکمونیستی را بهتصویر میکشد. این فیلم با طنزی کنترلشده شکافهای جوامع کمونیستی و سرمایهداری را در بستر فیلم به جریان میاندازد و فیلمساز از هرگونه جانبداری در اثرش نیز اجتناب میکند. این کمدی تکاندهنده در خودش همه چیز دارد، از تراژدی خانوادگی تا پرداختن به مسائل عاشقانه و اجتماعی و از همه مهمتر اینکه ولفگانگ بکر به درستی موفق شده تا تاثیرات یک تغییر سیاسی را در جامعهای آنهم در مقیاس خانواده دراماتیزه کند. فیلم «خداحافظ لنین» با استفاده از داستانی خلاقانه که به دوره زمانی قبل و بعد از تخریب دیوار برلین می پردازد، حکومت هانکر را در آلمان شرقی به هجو میگیرد.
جوایز و افتخارات: خداحافظ لنین با تحسین فراوان منتقدان روبهرو شد و آنها از این فیلم بهعنوان یک ایدهی کوچک مبتکرانه و خندهدار که موقعیتهایی تکاندهنده خلق میکند و تماشاگر را به فکر فرو میبرد، یاد کردند. Good bye Lenin در بیشتر جشنوارههای اروپایی نامزد جایزه شد و در جشنواره سزار توانست جایزهی بهترین فیلم را از این فستیوال ببرد. این فیلم همچنین در میان «۱۰۰۱ فیلم شما باید قبل از مرگ» ببینید، ویرایش شده توسط استیون اشنایدر قرار دارد. یلم «خداحافظ لنین» عنوان بهترین فیلم قاره اروپا را در سال ۲۰۰۳ کسب کرد و جوایز بهترین فیلم، بهترین هنرپیشه (دانیل بروهل) و بهترین فیلمنامه را از آکادمی فیلم اروپا(EFA) به خود اختصاص داد.
فیلم کشتی (Das Boot)
موضوع فیلم: داستان فیلم در سال ۱۹۴۲ میگذرد، زمانیکه ناوگان زیردریایی آلمان در نبردی موسوم به نبرد آتلانتیک به شدت درگیر انهدام سیستم کشتیرانی بریتانیا هستند. یکی از این زیردریاییها دچار مشکل میشود و کاپیتان باید شرایط را کنترل کند.
درباره فیلم: Das Boot، درامی جنگی و گیرا است که براساس کتابی بههمین نام و نوشتهی لوتر بوخهایم ساخته شده است. این فیلم یکی از آثار جنگی با رئالیسم بالاست که داستانش را در محیطی کلاستروفوبیک پیش برده و شخصیتهایش را بسیار جاندار و غنی پرداخت کرده است. بازیگران بهخوبی از پس هرآنچه بهشان محول شده برآمدهاند و مخاطب در جریان اثری قرار گرفته که اتمسفر جنگ را با دیدی واقعی پیش میبرد. فیلم در بستر نمایش بیهودگی جنگ حرکت میکند و جزئیاتی واقعگرایانه از زندگی در محیطی بسته و پرترهای از خدمهی در معرض تنشهای استرسزا و روانی را ارائه میدهد. این فیلم یک استعداد خاص همراه خود دارد و آن نوع فیلمبرداریاش است. این اثر در فضایی محدود بدون اینکه برای مخاطب ناراحتکننده بهنظر برسد گرفته شده و تعلیقی مناسب با این شرایط آفریده است. این فیلم با توجه به هزینهی بالای تولیداش در زمرهی پُرخرجترین آثار سینمای آلمان قرار گرفت و به موفقیت تجاری خوبی در دنیا رسید.
جوایز و افتخارات: پس از حضور در جشنوارههای بینالمللی متعدد موفق شد برنده ۱۳ جایزه از جمله جایزه بهترین فیلمبرداری، بهترین کارگرانی، بهترین فیلم و بهترین صداگذاری شده و نامزد دریافت ۱۱ جایزه دیگر نیز شود که از میان آنها میتوان به نامزدی ۶ جایزه اسکار برای بهترین فیلمنامه، بهترین کارگردانی، بهترین فیلمبرداری، بهترین صداگذاری، بهترین تدوین و بهترین جلوههای ویژه شود؛ جالب است بدانید فیلم کشتی پس از اکران با استقبال گسترده از سوی منتقدین و مخاطبان روبرو شد؛ این فیلم با کسب رتبه ۷۸ در میان ۲۵۰ فیلم برتر سایت معتبر IMDb قرار دارد.
هنوز دیدگاهی منتشر نشده است