«زخم کاری»؛سریالی کاملاً عامه پسند

«زخم کاری 3»یک درام فلسفی و روانشناختی فاخر نیست، بلکه یک سریال کاملاً عامه پسند است که البته در جذب مخاطب عام بسیار موفق عمل کرده‌است.

---

در سریال زخم کاری شاهد هنرنمایی بازیگرانی چون جواد عزتی، سیاوش طهمورث، رعنا آزادی‌ور، هانیه توسلی، مهراوه شریفی‌نیا، جواد هاشمی، کامبیز دیرباز و تعدادی دیگر از بازیگران با سابقه و تازه کار هستیم. فصل اول زخم کاری در سال ۱۴۰۰ عرضه شد.

زخم کاری یک سریال ایرانی اقتباس شده از رمان «بیست زخم کاری» نوشته‌ی محمود حسینی‌زاد است.

مکبث یکی از نمایشنامه‌های پرقدرت ویلیام شکسپیر است که انسان اسیر وسوسه‌ی قدرت و فساد را نشانه گرفته است. شکسپیر در این شاهکارش با استقاده از عناصر دراماتیک لایه‌های پنهان روح انسان جاه‌طلب و طمعکار را به نمایش گذاشته و پلشتی‌های ضمیر او را در معرض دید قرار داده است.

فصل اول زخم‌کاری توانست تعداد زیادی از علاقه‌مندان به سریالهای نمایش خانگی را جذب کند. زخم کاری یک درام فلسفی و روانشناختی فاخر نیست، بلکه یک سریال کاملاً عامه پسند است که البته در جذب مخاطب عام بسیار موفق عمل کرده‌است. آنچه دست‌مایه سازندگان این سریال قرار گرفته زندگی شخصیت‌هایی است که در هزارتوی قدرت، ثروت، فساد، چالشهای پیچیده‌ی خانوادگی و روابط مشروع و نامشروع دست و پا می‌زنند. سریال زخم کاری قصه مردمانی است زیاده‌خواه، تشنه‌ی قدرت و جاه‌طلب که برای رسیدن به اهدافشان نه تنها روی فضائل اخلاقی پا می‌گذارند بلکه نزدیکترین کسان به خودشان را قربانی می‌کنند. به نمایش گذاشتن زندگی افرادی از جامعه که غرق در ثروت و قدرت هستند و توانایی انجام هر کاری را دارند برای عامه مردمی که اکثریت در سطح پایینی از رفاه قرار دارند و حتی از گرفتن اندک حق خود نیز عاجز هستند کارکردی دو گانه دارد. مخاطبان عام با دیدن اینگونه سریال‌ها از طرفی حسرت داشتن یک زندگی لاکچری را می‌خورند از طرفی دیگر به عنوان درسی عبرت‌آموز به آن نگاه خواهندکرد و نتیجه‌اش تقابل احساس‌های درونی متضاد است که باعث ایجاد هیجان و جذابیت می‌شود.

فصل اول زخم کاری قصه مردی است به نام مالک که با سواستفاده از موقعیت شغلی خود و اعتمادی که بالا دستیش به او دارد دست به یک کلاهبرداری بزرگ می‌زند. او با پول بدست آورده خود را بالا می‌کشد و در ادامه مجبور می‌شود کسی را از سرراهش بردارد که او را به اینجا رسانده و ظاهراً مانند فرزندش با او رفتار کرده‌است. اما داستان به همینجا ختم نمی‌شود چنگال‌های هیولای طمع بیشتر و بیشتر در روح مالک فرو می‌رود و او که مردی تحقیر شده با زخم‌های بیشمار درونی است می‌خواهد با حذف رقبایش به اوج قدرت، ثروت و خوشبختی برسد تا شاید کاستی‌های درونی خود را جبران کند و به حس رضایتمندی از زندگی دست یابد اما راهی که می‌رود به ترکستان است. در ادامه‌ی سریال دست مالک برای رقبایش رو می‌شود و در نتیجه رقبا تبدیل به دشمن می‌شوند. آنها بیکار نمی‌نشینند و می‌خواهند که به هر نحوی که شده مالک را از میدان به در کنند. مخاطب در ادامه‌ی سریال شاهد کشمکش‌های مالک باخودش، خانواده‌اش، رقبا و جهان پیرامونش است. در پایان سریال مالک با تمام توطئه‌هایی که می‌چیند و تلاشهایی که می‌کند به آن چیزی که می خواهد نمی رسد و خود قربانی یک توطئه می‌شود و هر چه را که کاشته بود به باد فنا می‌دهد.

سازندگان زخم کاری برای تبدیل رمان «بیست زخم کاری» به یک سریال، قصه را بسط داده‌اند و جزئیاتی اضافه کرده‌اند که خوب عمل کرده‌است. نویسنده هوشمندانه شخصیت‌هایی اضافه کرده که بتواند از حضورشان در طول داستان استفاده کند و همچنین با استفاده از عناصر داستانگویی به تم اصلی رمان پرداخته و ابعاد و زوایای پنهان رمان را روکرده و برای تماشاگر به نمایش گذاشته‌است.

کارگردان زخم کاری در فصل اول توانسته از یک قصه‌ی خوب یک سریال خوب بسازد. به طوری که نام این سریال در همان فصل اول در زمان پخش دهان به دهان گشت و مخاطب زیادی برای خود جذب کرد. انتظار می‌رفت زخم کاری در همان فصل اول به پایان رسیده و پرونده‌اش بسته شود اما دست اندرکاران این سریال برآن شدند دست به کار ساخت فصل دوم  و سوم شوند.

یکی از نقاط قوت بارز “زخم کاری ۳″، پرداخت عمیق‌تر به شخصیت‌ها، به خصوص “مالک” است. در این فصل، شاهد لایه‌های پنهان‌تر شخصیت مالک هستیم و بیشتر با انگیزه‌ها، ترس‌ها و تناقضات او آشنا می‌شویم. او که در فصل‌های قبل به عنوان یک ضدقهرمان خشن و بی‌رحم شناخته می‌شد، در این فصل، رگه‌هایی از آسیب‌پذیری و پشیمانی را نیز از خود بروز می‌دهد.

علاوه بر مالک، شخصیت‌های دیگر سریال نیز به خوبی پرداخت شده‌اند و هر کدام داستان و انگیزه‌های خاص خود را دارند.
فصل سوم سریال زخم کاری با نام انتقام بالاخره از راه رسید و طرفداران پر و پا قرص این سریال را بار دیگر به دنیای پر از راز و رمز، خشونت و قدرت طلبی مالک و اطرافیانش برد. اما این فصل در مقایسه با دو فصل قبلی، چه عملکردی داشته است؟ آیا توانسته فضاسازی مناسب و نفس‌گیر فصل اول را حفظ کند؟ بازیگران چطور؟ و در نهایت، ژانر نوآر این سریال تا چه حد در انتقال حس و حال مورد نظر کارگردان موفق بوده است؟

مالک مالکی، با بازی درخشان جواد عزتی، در فصل دوم سریال زخم کاری به تدریج از یک ضدقهرمان طمع‌کار به مردی زخم‌خورده و خاموش تبدیل می‌شود. فیلمساز با ظرافت، شخصیت او را در فصل دوم در سایه نگه می‌دارد تا در فصل سوم، ناگهان ورق را برگرداند و مالک را به مهره‌ای کلیدی در بازی قدرت تبدیل کند. در فصل سوم، مالک با از دست دادن پسرش میثم و فرو ریختن آرزوهایش، به دنبال انتقام است. او دیگر به دنبال ثروت و مال دنیا نیست و تنها هدف او تسکین درد از دست دادن فرزندش است. مالک زخم‌خورده، در تقابل با شخصیت‌های دیگر، آن‌ها را مجبور به انتخاب بین حق و باطل می‌کند. این تحول در شخصیت مالک، نقطه عطفی در داستان سریال است و تماشاگر را به سفری پرمخاطره و پرفراز و نشیب در دنیای تاریک زخم کاری می‌برد.
این پیچیدگی شخصیتی، مالک را به شخصیتی قابل لمس‌تر و باورپذیرتر تبدیل کرده است و به مخاطب اجازه می‌دهد تا با او همذات‌پنداری کند.

فصل سوم سریال زخم کاری با نام انتقام به پایان رسید و بازتاب‌های مختلفی را در بین مخاطبان و منتقدان به همراه داشت. در این فصل، شاهد تلاش سازندگان سریال برای جمع‌بندی داستان‌های قبلی و پرداختن به سرنوشت شخصیت‌های محبوب بودیم. برخی از منتقدین معتقدند که فصل سوم از نظر داستانی انسجام لازم را نداشته و شخصیت‌ها به اندازه دو فصل قبل، پرداخت نشده‌اند. با این حال، زخم کاری ۳ همچنان نقاط قوت قابل توجهی داشت. بازی‌های درخشان بازیگران، کارگردانی محمدحسین مهدویان و فضاسازی نسبتاً مناسب، از جمله این نقاط قوت هستند.

در نهایت، زخم کاری در مجموع، تجربه‌ای متفاوت و جذاب در میان سریال‌های شبکه نمایش خانگی بود که توانست مخاطبان زیادی را به خود جلب کند. این سریال نشان داد که با وجود برخی از ضعف‌ها، می‌توان با ساخت سریال‌های جسورانه و متفاوت، گامی در جهت ارتقای سطح کیفی تولیدات نمایشی در ایران برداشت.

فصل سوم سریال زخم کاری، اثری قابل قبول و سرگرم‌کننده است که می‌تواند طرفداران دو فصل قبلی را راضی نگه دارد. با این حال، این فصل در برخی از زمینه‌ها مانند فضاسازی و پرداخت برخی از مضامین، به پای دو فصل قبل نمی‌رسد. در نهایت، زخم کاری ۳: انتقام سریالی است که نقاط قوت و ضعف خاص خود را دارد و تماشای آن می‌تواند تجربه‌ای جذاب برای علاقه‌مندان به ژانر نوآر باشد.