«پدر و دختر»؛عشقی غیر قابل توصیف

انیمیشن «پدر و دختر»؛ روایت‌گر عشق غیر قابل توصیف و بی عوض یک دختر به پدرش است؛ پدری که وقتی دخترش تنها یک کودک بوده، برای همیشه از کنار او رفته است.

---

چه در ادبیات و چه در دنیای سینما، عشق مادر خیلی بیشتر از عشق پدر مورد توجه قرار گرفته است. اغلب تصویری که از پدر در کتاب‌ها، فیلم‌ها یا حتی داستان‌های کودکانه موجود است، با کلمات «سخت گیری»، «تربیت» و «تنبیه» پیوند خورده و این روایت ناقص و اشتباه به قدری ملکه‌ی اذهان شده که ما ناخودآگاه با شنیدن اسم پدر پیش خودمان شخصی را تصور می‌کنیم که تنها هدفش نظم دادن به زندگی ما است و بدون اینکه توجه خاصی به علاقه و اعتقادات شخصی ما داشته باشد، دوست دارد حرفش را به کرسی بنشاند. در تاریخ سینما و ادبیات، کمتر اثری وجود دارد که بتواند عشق پدر به فرزند و بلعکس را درست نمایش دهد؛انیمیشن کوتاه«پدر و دختر» یکی از آن آثار است.
انیمیشن کوتاه «پدر و دختر» ساخته‌ی مایکل دودوک د ویت است و معروف‌ترین اثر این انیماتور هلندی به حساب می‌آید. دودوک د ویت با این انیمیشن هشت دقیقه‌ای توانست بیست جایزه در مراسم‌های مختلف از جمله جایزه‌ی بهترین انیمیشن کوتاه دراسکار و بفتا را دریافت کند. این انیمیشن روایت‌گر عشق غیر قابل توصیف و بی عوض یک دختر به پدرش است؛ پدری که وقتی دخترش تنها یک کودک بوده، برای همیشه از کنار او رفته است.

داستان از جایی شروع می‌شود که تصویر پدر و دختر را در حالی که سوار بر دوچرخه‌هایشان هستند، می‌بینیم. اما این شادی برای مدت زیادی در زندگی این پدر و دختر نمی‌ماند؛ پدر باید دختر کوچکش را ترک کند و معلوم نیست که کی دوباره به آغوش او برگردد. زمان مثل باد می‌گذرد و دخترک در فراغ پدر بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود؛ او از دوران کودکی به نوجوانی پا می‌گذارد، ازدواج می‌کند و حتی مادر می‌شود. همه چیز در زندگی او به سرعت در حال تغییر است، جز یک چیز؛ آن حسی غمگینی که هر بار وقتی از محل خداحافظی‌اش با پدر می‌گذرد، باز باعث می‌شود که سرجایش خشکش بزند، بی‌اراده به افق خیره شود و چشم انتظار پدری باشد که هیچ‌گاه به خانه بازنخواهد گشت.

لحظات پایانی «پدر و دختر» قلب هر بیننده‌ای را به لرزه در می‌آورد. این انیمیشن درست در مناسب‌ترین زمان، دست روی نقطه‌ی از احساسات انسان‌ها می‌گذارد که برای همه آشنا است؛ دلتنگی و شوق دیدار. پایان تلخ و شیرین «پدر و دختر»، این اثر را از یک انیمیشن بسیار خوب، به شاهکاری تبدیل می‌کند که با کلمات نمی‌شود حق مطلب را درمورد آن ادا کرد.
از سبک انیمیشن، می‌توان به این مسئله پی برد که مایکل دودوک د ویت علاقه‌ی خاصی به هنر ژاپن دارد. سبک طراحی انیمیشن این کار ترکیبی از طراحی دستی و آبرنگ است که الهامات زیادی از آثار آبرنگ ژاپنی دارد. در ساخت فضای این انیمیشن بیشتر از رنگ قهوه‌ای استفاده شده است که حسی بسیار نوستالژیک به اثر می‌بخشد. در «پدر و دختر» از بک گراندهای شلوغ خبری نیست و اکثر صحنه‌ها قالبی سفید رنگ دارند که در ترکیب با سبک روایت، موسیقی و داستان ساده‌ی این انیمیشن، هارمونی بی نظیری می‌سازد.

«پدر و دختر» در دسته‌ی آثار صامت قرار می‌گیرد. این انیمیشن به زبانی حرف می‌زند که همه‌ی انسان‌ها با آن آشنایند؛ عشق. موسیقی بی نظیر نورمند راجر و دنیس ال چارتند درست از اولین صحنه‌ی انیمیشن، شما را راهی سفری احساسی می‌کند. در ساخت موسیقی دلگرم کننده‌ی این انیمیشن از دو ساز کلارینت و پیانو استفاده شده که حال و هوای اروپای دهه‌ی ۷۰ را در ذهن تداعی می‌کنند. در «پدر و دختر» هر چیزی که می‌شنوید، با هر چیزی که می‌بینید در هماهنگی کامل است؛ هر گاه حس غالب بر قلب دختر شادی است، نوای کلارینت به گوش می‌رسد و هر وقت که دخترک قصه‌ی ما دلتنگ پدرش است، ضربه‌های پیانو روح بیننده را نوازش می‌کند. بدون شک می‌توان از موسیقی این اثر به عنوان یکی از نقاط قوت آن یاد کرد.

مایکل دودوک د ویت تا به امروز نتوانسته موفقیت «پدر و دختر» را تکرار کند. این انیماتور و نویسنده‌ی ساکن لندن، چهار انیمیشن کوتاه دیگر در لیست آثار خود دارد. از دیگر فعالیت‌های او می‌توان به طراحی‌هایش برای کتاب‌های مصور مختلف، ساخت تبلیغات تلویزیونی و تولید فیلمی بلند اشاره کرد که هنوز منتشر نشده است. در معروف‌ترین ساخته‌ی این انیماتور، اثری از آن کمدی همیشگی مشاهده نمی‌کنیم، با این حال دودوک د ویت در «پدر و دختر» توانسته با انیمیشن و داستانی ساده، یک از احساسی‌ترین فیلم‌های کوتاه تاریخ را بسازد.

«پدر و دختر» داستانی از جنس انتظار است، اما می‌توان آن را از یک دید دیگر نیز بررسی کرد. این داستان می‌تواند روایت‌گر قصه‌ی پدرانی باشد که به خاطر مشکلات اقتصادی خانواده‌هایشان را ترک می‌کنند و برای کار به کشور‌های خارجی می‌روند. آن‌ها تمام جوانی و زندگیشان را برای رفاه خانواده‌ی خود فدا می‌کنند، به سرزمین‌های غریب پا می‌گذارند و سخت کار می‌کنند و حاصل زحماتشان را برای خانواده‌شان می‌فرستند؛ خانواده‌ای که پدر برای مدت زیادی از آن دور خواهد بود و اگر آنقدر خوش شانس باشد که در کشور غریبه جان خود را از دست ندهد، وقتی که دیگر موهایش به سپیدی دندانش است، به آغوش‌ آن‌ها بازمی‌گردد. این فیلم برای شما تعریف نمی‌کند که پدر چرا دخترش را ترک کرده یا اصلا در این جدایی در زندگی پدر و دختر چه گذشته است؛ در واقع «پدر و دختر» اصلا چنین هدفی ندارد. «پدر و دختر» از آن دسته آثاری است که احساسات در آن‌ها حرف اول را می‌زند. در حین تماشای این سفر احساسی دخترک داستان در زمان، نویسنده به طرز هوشمندانه‌ای قصد دارد با یک تلنگر عشق شما به پدرتان را دوباره به خاطرتان بیاورد.

داستان فوق‌ العاده‌ی «پدر و دختر» به همراه سبک طراحی بسیار زیبا و چشم نواز و موسیقی به یاد ماندنی آن باعث می‌شود که این انیمیشن بعد از حدود ۱۸ سال هنوز هم طراوت و تازگی خود را حفظ کند و در مقایسه با آثار متعددی که هر روز در این ژانر منتشر می‌شوند، حرف‌هایی برای گفتن داشته باشد.

منبع:زومجی